In 1898 werd het nieuwe park vernoemd naar de net gekroonde koningin Wilhelmina (1880-1962). Eind jaren 50 ontstond het idee om de inmiddels weer prinses geworden Wilhelmina in 1960 voor haar 80ste verjaardag te eren met een standbeeld. Zij weigerde echter om mee te werken (‘niet nóg een standbeeld’) en pas na haar dood in 1962 gaf dochter koningin Juliana alsnog toestemming. Met als voorwaarde: een lage sokkel opdat ze niet boven de mensen zou staan. Mari Andriessen verbeeldde haar ‘in al dat bont, in al die jassen’ n.a.v. een gedicht van Scholte Noordholt. Het beeld is onthuld in 1968 door Koningin Juliana.

Radio Oranje
Het monument herinnert de inwoners van Utrecht aan de ‘Moeder van het Verzet’. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de koningin in ballingschap vanuit Londen via Radio Oranje de Nederlandse bevolking vele malen toegesproken. In deze radioredes legde de koningin de nadruk op het herwinnen van de vrijheid. Toen koningin Wilhelmina naar Nederland terugkeerde, was de Tweede Wereldoorlog nog niet afgelopen. Op 13 maart 1945 stak de vorstin vanuit België bij het Zeeuws-Vlaamse Eede de grens over.