Verscholen tussen de Waterlinieweg en de Frederik Hendrikstraat, zichtbaar vanaf de Rembrandtkade, ligt het natuurgebied de Zilveren Schaats, ruim 2 ha groot. Het is vernoemd naar de oude schaatsclub langs de watergang. Een oase van rust te midden van de stedelijke hectiek.
Gedekte weg
De militaire verbindingsweg tussen de Fort De Bilt (bij de Berekuil) en Fort Vossegat (nu: Kromhoutkazerne) kreeg in 1876 aan de oostkant een drie meter hoge wal, het werd een zogenaamd gedekte weg. Soldaten konden zich voortaan veilig tussen de forten verplaatsen. De Genie groef de aarde ter plekke uit. De 300 meter lange ‘kuil’ die zo ontstond liep vol grondwater en vormde in koude winters de perfecte ijsbaan. Hoge militairen en notabelen uit de stad richtten in 1879 ter plekke een ijsclub op: de Zilveren Schaats, die tot de oorlogsjaren actief bleef.
Ridderschapsvaart
Minder bekend is dat een ander, eeuwenoud water het natuurgebied in de volle lengte doorsnijdt: de Ridderschapsvaart. Dit kanaal werd in 1661 uitgegraven om de Biltsche Vaart en Minstroom te verbinden. Zo konden trekschuiten vanuit Zeist en De Bilt zand naar de drassige hoveniersgronden van Abstede varen en mest retour nemen om de schrale Biltse gronden te verrijken.
Waterlinieweg
Met de aanleg in 1942 van Rijksweg 22, later Waterlinieweg, werd de Ridderschapsvaart deels gedempt. Door de watergang van de Zilveren Schaats uit te graven en aan te sluiten op de Biltsche Grift en de Minstroom, bleef de aftakking bij Rijnsweerd van de Kromme Rijn verbonden met de singels.
Ecologisch beheer
De voormalige militaire weg en het omliggende terrein bleef na het ontmantelen van de Hollandse Waterlinie decennia lang onberoerd. Dat was zeer gunstig voor de natuurontwikkeling. Sinds 1996 beheert de bewonersvereniging de Zilveren Schaats het natuurgebied in samenwerking met gemeente en waterschap, daarbij geholpen door een kleine kudde Maaasduinschapen. Het terrein is nog altijd besloten gebied, maar geïnteresseerden kunnen via excursies en open dagen kennis maken het historische natuurgebied.
Buurt: Wilhelminapark eo | kaart
