Het ging al niet zo goed, maar nu lijken zijn laatste uren geslagen: er staat een hek om de Rode Beuk aan de Emmalaan. ‘Voor onze veiligheid’, aldus de gemeente. Een triest gezicht; de grote takken hangen naar beneden en raken nog net niet de grond. Alsof de kracht uit zijn armen langzaam wegvloeit en hij op het punt van opgeven staat.

Gaat het hier ‘slechts’ om een zieke boom aan het einde van zijn Latijn? Ik las bij een bericht op de Oostkrant Facebookpagina de reactie ‘kappen dat ding’. Maar deze boom behoort tot een van de oudste nog levende organismen in onze buurt, bijna 170 jaar oud! Daar gaat de reactie aan voorbij. Ikzelf, de reageerder en alle buurtgenoten, wij zijn in vergelijking met de Rode Beuk slechts passanten in deze wijk. De Rode Beuk was ‘ooggetuige’ van zoveel veranderingen in Oost: hij zag gebouwen komen en gaan, was getuige van menig eerste kus onder haar takken, was redder in nood voor vele dronkaards met een volle blaas …

Het dieptepunt van zijn leven vond plaats op 7 mei 1945. Terwijl de Britse en Canadese bevrijders van Utrecht door een juichende menigte het centrum inrijden, valt nabij het Rosarium voor het oog van de Rode Beuk een vrachtwagen vol Duitse soldaten stil. Als een groep mannen van de Binnenlandse Strijdkrachten passeert, ontstaat een schermutseling tussen deze verzetsmannen en de Duitse soldaten. Er valt een schot, binnen enkele seconden gevolgd door een schietpartij waarbij tien verzetsmannen het leven laten. De Rode Beuk staat – zoals zo vaak in zijn bestaan – op de voorste rij bij deze duistere gebeurtenis.

Nu weet ik wel dat een boom geen ogen heeft, maar verdient de Rode Beuk door de rijke geschiedenis die ‘ons Oost’ met hem heeft, niet een andere kwalificatie dan ‘dat ding’?

Wijnand Speelman (1988) woont nabij het Wilhelminapark, is radiomaker bij 3FM en producent van de podcast-serie ‘Papa Podcast’ (voor, door en over jonge vaders).

Deze column verscheen in de Oostkrant van september 2019