De Prins Hendriklaan is een weg vol monumenten. Niet ver van het Rietveld-Schröderhuis en de oude Kromhout Kazerne staat het monumentale pand van het voormalige St. Antonius Ziekenhuis, in 1910 gesticht als Katholiek gasthuis met 150 bedden. Het hoofdgebouw verrees midden in een toen nog verlaten weiland achter het in 1898 geopende Wilhelminapark. De Schildersbuurt moest nog gebouwd worden. In 1927 werd het hoofdgebouw uitgebreid met twee paviljoens aan de achterzijde (zie plattegrond). Op de foto uit 1930 is te zien hoe de hoofdingang aan de Prins Hendriklaan lag. De ziekenauto reed zo het terrein op.
Liefdevolle zorg
De grond voor het gasthuis was in 1903 aangekocht door de Utrechtse aartsbisschop Monseigneur van de Wetering. Tot ver in de 20ste eeuw behield het gasthuis een katholieke signatuur. In een nis van de gevel staat nog altijd een beeld van de naamgever: Antonius van Padua. De patiëntenzorg kwam in de handen van de Zusters der Liefde uit Tilburg die een mensgerichte verzorging voorstonden, waarmee het gasthuis zich onderscheidde van de stadsziekenhuizen. Dat trok ook niet-katholieken patiënten (lees: protestanten) waarmee het gasthuis uitgroeide tot een ziekenhuis voor iedereen.
Behoud hoofdgebouw
In 1949 verschoof de hoofdingang naar de Jan van Scorelstraat 2 zodat patiënten sneller de nieuwe poliklinieken aan de achterkant konden bereiken. Men sprak voortaan van het Antonius Ziekenhuis. In 1983 verhuisde het Antonius – inmiddels wereldwijd vermaard om de complexe (open)hart- en longoperaties – naar Nieuwegein. Alle (buiten)ruimtes waren volgebouwd en het ziekenhuis barstte simpelweg uit haar voegen. Paviljoens en de kapel werden vervolgens gesloopt om ruimte te maken voor het nieuw te bouwen revalidatiecentrum De Hoogstraat. Het oorspronkelijke hoofdgebouw langs de Prins Hendriklaan – inmiddels een gemeentelijk monument – bleef dankzij volhardende protestacties behouden en kwam in handen van Wonen-2000 (nu woningcorporatie Bo-Ex) die het ombouwde tot appartementencomplex met sociale huur, het huidige Antoniushof.
Lees meer in de éénmalige uitgave uit 2017 Antoniushof, een monument in Utrecht Oost.
Buurt: Schildersbuurt | kaart
Foto: Het Utrechts Archief 1930
