Auteursarchief: Oostkrant

Theater in Restaurant Buurten

Liefde vinden (en houden) is lastig, zeker als je een beperking hebt. In Restaurant Buurten geeft het inclusieve theatergezelschap Babel komend weekend een serie voorstellingen over dit thema met de titel (on)beperkt geliefd. Het is onderdeel van het Café Theater Festival.

Beperking speelt geen rol
Theatermaker Sofie de Klerk is enthousiast na de try-out op dinsdagmiddag: “Buurten voelt als een warme familie, iedereen is welkom, de perfecte plek om over de liefde te verhalen. Theater Babel waarmee ik deze voorstelling maak is een inclusief gezelschap, beperkingen spelen geen rol, en toch ook weer wel. Het levert in ieder geval mooi theater op, zeker als we hier zo midden tussen het publiek optreden. Hopelijk kunnen we Oost inspireren met onze spontaniteit en speelplezier.”

Optredens in de kroeg
Festivaldirecteur Daan Lustenhouwer was aandachtig toeschouwer tijdens de try-out van de Rotterdamse act. “Ons festival viert alweer de 19de editie. Het begon ooit met Utrechtse studenten die optraden in een kroeg aan het Lucasbolwerk, inmiddels boeken we acts in drie steden (Utrecht, Arnhem en Rotterdam). We willen jonge theatermakers naar het publiek toebrengen, het liefst in drukke kroegen. Optreden op de toog of cafétafel, het is de beste manier om speelervaring op te doen. En ook het publiek krijgt een bijzondere ervaring omdat acteurs, zangers en dansers zo dicht bij zijn. Dus, komt dat zien!”

Cafétheater Festival 2023
Sofie de Klerk & Theater Babel (on)beperkt geliefd
Restaurant Buurten (Reigerstraat 61)
Zaterdag 4 maart: 11:00 – 15:00 – 17:00
Zondag 5 maart: 11:30 – 15:00 – 20:00
Toegang is gratis, donatie is welkom na afloop.
Bekijk hier het hele festivalprogramma.

Groen Oost

In de vaste rubriek Groen Oost bezoeken we bewoners die hun buurt vergroenen. Deze zogenoemde buurtvergroeners onderhouden een groenstrook, park, hofje, tuinkas, binnenpleintje of moestuin, veelal in samenwerking met de gemeente. Hoe meer deze groene plekken zijn verbonden, hoe aantrekkelijker Oost wordt voor fauna, flora én bewoners. Groen Oost is het netwerk van meer dan 70 buurtvergroeners gericht op samenwerking en groei. Wil je jouw groene initiatief ook op de kaart? Stuur een mail.

Groene wandelroutes
Via de Groen Oost wandelroutes (met gpx-bestanden) kun je door uitgestippelde groene ommetjes kennis maken met alle buurtvergroeners. En wil je liever vanuit je luie stoel door Groen Oost ‘lopen’, bekijk dan de driedelige documentaire BuitenGewoonGroen van documentairemaker en buurtgenoot Martin de Vries.

Meer info: www.groenoost.net

Filmmaker Martin de Vries en buurtvergroener Akke Bink tijdens opnames voor documentaire BuitenGewoonGroen – *Foto: Arnoud Wolff*

Volkstuin wint rechtszaak

Goed nieuws voor de 35 volkstuinders aan de Rijndijk: de rechter bepaalde dat ze mogen blijven. Het vonnis spreekt van ‘onvoldoende zwaarwegende redenen om de huur op te zeggen’. Een grote opluchting voor de vele buurtgenoten met groene vingers waarvan sommige hier al 40 jaar een volkstuin bewerken.

Lunettenpark
Het tuinderscomplex achter de Koningsweg is in 2018 overgegaan in handen van een nieuwe eigenaar/bewoner. De vorige eigenaar had lange tijd gegokt op woningbouw, maar dat is uitgesloten. Het hele gebied rondom de Oud Wulferbroekerwetering, het voormalige schootsveld van de Waterlinieforten Lunet I en II, is bestemd als (recreatie)park, met de naam Lunettenpark. De nieuwe eigenaar wil het complex naar eigen zeggen fatsoeneren en zegde daarom de huur van de tuinders op, met de eis om de tuinen te ontruimen.

Te lange wachtlijsten
De eigenaar legde de zaak voor aan de rechter, maar die stelde dat opzeggen te grote gevolgen zou hebben voor de huidige huurders. Het is immers bijna onmogelijk om een andere volkstuin te vinden, de wachtlijsten in Utrecht zijn zeer lang. De suggestie dat (sommige) huidige huurders – onder voorwaarden – zouden mogen terugkeren, acht de rechter onvoldoende kansrijk om de tuinen nu te moeten ontruimen. De tuinders mogen dus blijven. Ze geven aan graag om tafel te willen met de eigenaar om nieuwe afspraken te maken.

Tuinders aan de Rijndijk – *foto: Arnoud Wolff*

Oude kleding in nieuw jasje

“Ik word gewoon blij als ik van oude stoffen nieuwe kleding kan maken. Bijvoorbeeld een sjaal van oude spijkerbroeken. Of een jas van wollen dekens. Voor mij zijn oude kleren gewoon herbruikbare stoffen. Om daar dan iets eigentijds en moois van te maken, bijvoorbeeld door stoffen te combineren. Of door sashiko (Japans borduurtechniek). Je krijgt dan het verrassende van iets nieuws, zonder het milieu te belasten, hoe tof is dat? Mijn kledinglabel heet daarom New To You“

Tabak en breiwerk
Mirjam Meijers verhuisde drie jaar geleden naar Kerkstraat 25 en verbouwde de oude garage eigenhandig om tot woonhuis annex textielatelier. “Dit pand kent een rijke historie. Ooit zat hier ondernemer Baars die in de oorlog vaderlandse tabak verwerkte tot rookwaren, pruimtabak en shag (een zogenaamde kerverij) met de merknaam De Inlander, later Goede Waght. Na de oorlog breidde hij hier uit met een breierij. De geur van textiel zit dus in de muren! Het is een grote ruimte waar ik met al mijn naaimachines lekker kan werken en ook workshops geef.”

Hip wat uit de mode is
“Ik krijg stoffen uit m’n kenniskring en haal textiel uit kringloopwinkels. Dan ga ik combineren, zowel qua kleur als materiaal. Dat prikkelt mijn creativiteit en levert nieuwe, unieke kledingstukken. Sjaals lenen zich hier goed voor, dat zijn uithangborden van iemands persoonlijke stijl. Van oude wollen dekens, shirts en truien maak ik jassen, tassen en kussens. Zo wordt kleding die uit de mode is weer hip! Het is recycle en upcycle: van oude kleding iets nieuws én vooral mooiers maken. Ook textiel waaraan je gehecht bent, bijvoorbeeld omdat het je herinnert aan een dierbaar iemand, kun je na upcycling weer zonder problemen dagelijks dragen. Wie interesse heeft in mijn kledinglabel kan me volgen op instagram.”

Boni Doet Goed

Het gonst op het Boni. Vandaag geen lessen wiskunde of geschiedenis, maar lekker koekjes bakken, kleding naaien, fanatiek sporten en muren beschilderen. In totaal 75 activiteiten in en rond het recent geheel opgeknapte gebouw. Waarom? De school bestaat 100 jaar en dat vieren de 1.600 leerlingen samen met de docenten en medewerkers op deze feestelijke Boni-Doet-Goed-Dag.

Geld ophalen voor het goede doel
Terwijl op de markt in de centrale hal leerlingen zelf gemaakte lekkernijen en tweedehands kleding verkopen, in het trappenhuis graffiti artist Munir de Vries helpt bij het aanbrengen van muurschilderingen en tientallen leerlingen buiten afval prikken, heerst in het lokalen waar leerlingen kaarten schrijven voor Amnesty International of schaken tegen een grootmeester juist serene stilte. Het is een dag met voor elk wat wils! Veel activiteiten zijn gesponsord door familie en vrienden. Samen met de verkoopopbrengst van de markt hoopt de school hiermee een groot bedrag te kunnen doneren aan de goede doelen van vandaag: beter onderwijs voor kinderen in Malawi en hulp aan de slachtoffers van de aardbevingsramp in Turkije en Syrië.

Samenwerken
Volgens rector Hanneke Schreuder past deze dag in het streven van de school om zich ook om de omgeving te bekommeren. “Onze leerlingen, docenten en medewerkers werken samen, niet alleen om onszelf een mooie dag te bezorgen, maar ook anderen. Zo maken leerlingen met naaimachines kleding voor baby’s die te vroeg geboren zijn (ieniemienie maatjes) in samenwerking met Ronald McDonaldhuis. Anderen lezen nu voor aan kinderen in de vluchtelingenopvang op de Haydenlaan of knappen speeltuin de Bloesem op. Allemaal activiteiten die door leerlingen, docenten en medewerkers zelf zijn bedacht en uitgevoerd. En dat doen ze hartstikke goed!”

Leerlingen werken aan een wandschildering in het trappenhuis

Alle kliko’s verzamelen!

Een grote klus voor Mohammed en Desmond: ze gaan bijna 1.300 kliko-tegels plaatsen in Oost, elke straat komt aan de beurt. Deze tegels markeren kliko-verzamelplekken, een nieuw concept. Het idee is dat bewoners op de vaste wekelijkse ophaaldag hun kliko’s met groen en tuinafval bij zo’n tegel neerzetten.

Minder schade
Volgens projectleider Robbert Klaassen heeft dat grote voordelen. “We willen het gft-afval efficiënter ophalen. Niet meer bij elke woning stoppen, maar alleen bij de verzamelplekken. Die komen om de 50 tot 75 meter, dus meerdere plekken per straat. De ophaaldienst maakt daardoor per straat minder stops, gaat vlotter door de straat, met minder oponthoud voor bewoners die de straat uit willen rijden. De ophalers hoeven ook minder met kliko’s tussen geparkeerde auto’s te slalommen. Door de kliko’s te groeperen slinkt de kans dat ze gemist worden, een grote bron van ergernis. Uiteindelijk verwachten we ook dat het werk voor de ophalers minder zwaar wordt met hopelijk minder rug- en schouderklachten.”

Meer informatie
Mohammed en Desmond hebben zes weken nodig (tot eind maart) om alle tegels te plaatsen. Daarna gaat de gemeente bewoners uitleggen hoe het nieuwe systeem werkt. De vaste ophaaldagen veranderen niet. Bekijk hier waar de kliko-verzamelplekken zijn gepland.

Mohammed en Desmond gaan 1.300 klikotegels plaatsen – *foto: Arnoud Wolff*

Stolberglaan

De lommerrijke Stolberglaan had een drukke invalsweg kúnnen zijn. Dankzij bewonersprotest en het Rosarium is het er nog altijd rustig wonen, zo in de luwte van begraafplaats St Barbara. Maar het had niet veel gescheeld. Bewoner Rudo den Hartog schreef een boek over de woelige historie van de laan.

Rosarium topattractie
Na 1900 breidde de stad in hoog tempo uit voorbij het net geopende Wilhelminapark. Nieuwe straten werden uit de grond gestampt met namen als Koningslaan, Mauritsstraat en Frederik Hendrikstraat. In 1913 opende ook het Rosarium, een openbare rozentuin, dat uitgroeide tot een drukke attractie, mede door de aanvoer van bezoekers door tramlijn 2.

Plan Berlage
In opdracht van Burgemeester Fockema Andreae maakte de bekende stedenbouwkundige Berlage een uitbreidingsplan dat vooruitliep op de snelle groei van de stad. Hij voorzag zelfs een vliegveld in Oost! De tegenwoordige Stolberglaan was toen nog slechts een naamloos pad richting de polder en de daar gelegen schaatsbaan Vooruit. Berlage wilde er een brede weg van maken richting De Bilt en Zeist, langs het fort De Bilt. Echter lag het populaire Rosarium letterlijk in de weg. Verplaatsen of opdoeken stuitte op verzet in de lokale politiek. En ook Defensie was tegen: die wilde geen autoweg in de schootsvelden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Wonen op stand
Toch zag bouwondernemer Arie Godijn kansen voor woningbouw in de plannen van Berlage. Hij kreeg toestemming om 27 huizen te bouwen achter de Nassaustraat, te bereiken via de nieuw aan te leggen Graaf Adolfstraat, een verlenging van de Frederik Hendrikstraat. Het hoekhuis Nassaustraat 42 moest wel worden gesloopt om ruimte te maken (de ontsluiting achterlangs het Rosarium kwam pas na de oorlog). Bij oplevering in 1931 kon je een woning kopen voor 16.500 gulden of huren voor 1.100 per jaar. Dan woonde je in een van de duurste straten in Oost, ‘nabij park en tram’, zoals een advertentie aanprees.

Laan met bospad
Het plan van Berlage ging uiteindelijk aan Oost voorbij, maar in 1961 kwam de opvolger: het plan Feuchtinger. Dat voorzag in sloop van een groot deel van Oost om brede invalswegen richting het nieuwe winkelcentrum Hoog Catharijne aan te leggen. De watergang tussen de Stolberglaan en St Barbara werd daarvoor alvast gedempt, en de begraafplaats moest een strook grond inleveren. Ook dit uitbreidingsplan sneuvelde, mede door fel verzet van bewoners die met succes wezen op de ecologische waarde van de groenstrook, wat later is bevestigd en vastgelegd in het bestemmingsplan ‘Wilhelminapark en omgeving’. Door de ‘gronddeal’ werd de groenstrook, in de volkmond ’t Landje genoemd, wel breder. Over de gedempte sloot loopt nu een bospad, welbekend bij wandelaars richting Bloeyendael.

Leestip: De Schaal van De Lerma over de bewogen periode van de Stolberglaan tijdens de bezetting 1940-45

Alleen via de Graaf Adolfstraat kon je de nieuwe Stolberglaan bereiken (1930) – *Het Utrechts Archief*

Zeezicht

Eeuwenlang liepen parochianen uit De Bilt via een kerkpad naar de Nicolaaskerk in de oude (Binnen)stad, in de volksmond ook wel Nicolaasweg genoemd. Het slingerde tussen de boomgaarden en hoveniersgronden van Oost. Na de aanleg van het Wilhelminapark en de Van Limburg Stirumstraat herschikte de gemeente de wegen in Oudwijk. Sindsdien begint de Nicolaasweg officieel ter hoogte van de Baanstraat. Op de zijgevel van het hoekhuis (nummer 4) staat een muurschildering: een ietwat abstract zeegezicht.

Hoge conifeer
Bewoner Wibo Senders, een oudgediende in de Nicolaasweg (hij woont er sinds 1985), legt uit hoe de schildering destijds tot stand kwam: “Mijn achterburen zijn Wilhelminapark 28 en 29, begin deze eeuw bewoond door respectievelijk de familie Wippler en Erkelens. Wippler had een enorme conifeer in zijn tuin. Erkelens vroeg: ‘Door die hoge boom zie ik de dom niet meer, zou die weg kunnen?’ Waarop Wippler zei: ‘Op zich wel, maar dan kijk ik tegen die lelijke gevel van Senders aan. Dus als je daar een oplossing voor hebt …’ En zo kwamen ze bij mij.”

Kijkdoos
“Die zijmuur werd altijd snel nat bij regenval, lelijk ook, ik had wel oren naar een betere afwerking. Dus kwamen we op het idee van een muurschildering. We spreken 2002. De afspraak werd: ik betaal coating en steigers, mijn achterburen de kunstenaar, Marij Nielen. Ze maakte een ontwerp dat zowel vanuit de woningen aan het Wilhelminapark, als voor passanten uit de Nicolaasweg en de Baanstraat een leuk beeld oplevert. Een schildering met dieptewerking vanuit elke hoek. Ze maakte eerst nog een kijkdoos, zodat we konden zien hoe dat zou uitwerken, want het klonk ingewikkeld. Maar we gingen akkoord, en zo kreeg de Nicolaasweg een kleurrijke entree.”

Wibo kiekt nog even zijn eigen muurschildering – *foto Arnoud Wolff*

Oost in 1859 met Nicolaasweg of Kerkweg – *Het Utrechts Archief*

Vogelparadijs

Het viaduct onder de Albatrosbrug krijgt een kleurrijke make-over, een initiatief van bewoners. Kunstenaar en buurtbewoner Frans Hofmeester heeft een ontwerp gemaakt. De onderdoorgang langs de Kromme Rijn is nu donker, aan beide kanten. Het idee is om de zijwanden en het plafond van kleurige beelden van watervogels te voorzien, met daaromheen – in een later stadium – (levend) groen. Een bij deze Watervogelbuurt passend natuurlijk kunstwerk. Dit jaar krijgt het viaduct groot onderhoud, daarom is de timing goed: de kosten kunnen worden gedeeld.

Artist impression – *bron: Frans Hofmeester*

Artist impression (detail) – *bron: Frans Hofmeester*

Tegels in Amsterdamse stijl

Flinke klap erop, en hoppa, de laatste stoeptegel ligt erin! Mathis, een van de jongste bewoners van de Boomstraat, verricht zijn taak met verve, aangemoedigd door wijkwethouder Eva Oosters. Deze tegel is de bekroning van het buurtproject van zijn vader, meubelontwerper Jan Stolk, die zelf al 33 kunstig bewerkte stoeptegels in de straat had geplaatst. Een ode aan het buurtgevoel in dit knusse straatje.

Twee boodschappentassen vol
Toen tijdens een grondige verbouwing de rood-wit geblokte vloer in de hal van nummer 7 eruit moest, greep Jan zijn kans. Hij had zes rode tegeltjes nodig om zijn eigen vloer te repareren. Uiteindelijk ging hij met twee boodschappentassen vol huiswaarts. “Die mozaiekvloeren zijn kenmerkend voor de Amsterdamse School, de bouwstijl waarin ons langgerekte huizenblok, de oneven kant, is gebouwd. Ik kon de vloertegeltjes simpelweg niet laten liggen.”

Eeuwfeest Boomstraat
Maar, wat te doen met al die tegeltjes (minus zes stuks)? “Ik ben verknocht geraakt aan dit straatje, het is fijn wonen hier. Een dorp in de stad. Daarom wilde ik wat doen voor de buurt door de tegeltjes in het straatbeeld te brengen, ook om de verbinding tussen de bewoners te symboliseren. Ik heb daarvoor 33 keer drie vloertegeltjes uit die vloer verwerkt tot stoeptegel. Met deze laatste stoeptegel erbij (met een blauwgrijs vloertegeltje) zijn er in het hele project 100 vloertegeltjes verwerkt, symbolisch, want de eerste bewoner betrok in 1921 een woning in dit blok. Toen ik het project twee jaar geleden begon was dat precies eeuw geleden. Corona vertraagde de boel, maar nu liggen ze er, in stijl.”

Oostkrant – Verhalen maken de buurt

Verhalen maken de buurt