Wil je weten wie er vroeger in je huis woonde? En welk beroep die bewoner uitoefende? De gemeente hield dat jarenlang bij in de zogenoemde Adresboeken van Utrecht, vuistdikke naslagwerken met daarin bij elk adres naam en beroep van de (hoofd)bewoner. Die boeken zijn in te zien in het Utrechts Archief. Hieronder de gedigitaliseerde Jaargang 1922 (let op: groot bestand).
In de Schildersbuurt zijn een aantal grijze Stedin schakelkasten omgetoverd tot kleurrijke kunstwerken vol poppetjes en symbolen. Je wordt er vrolijk van als je er langs fietst. Het zijn werken van Jamie Nee, de artiestennaam van buurtgenoot Jamie Stulen, ontwerper en maker van animaties en illustraties. Hij noemt zich activistisch kunstenaar. “Ik zet mijn kunst in om je even aan het denken te zetten.”
Red Amelisweerd
Zo toont hij met het schilderwerk bij buurtsuper Olijfje zijn bezorgdheid over het Amelisweerd: ‘Amelisweerd is meer waard dan een weg met iets meer vaart‘. Een boodschap die breed gedeeld wordt in Oost waar veel bewoners zich hard maken om de bomen te beschermen. Achter veel ramen in de wijk hangen posters met de oproep om Amelisweerd niet te asfalteren.
Engelstalige teksten
Op andere kastjes staan Engelstalige teksten, zoals op de schakelkasten voor de dierenarts aan de Vossegatselaan: ‘If climate were a work of art, it would already have been protected’. “Deze schildering heb ik gemaakt samen met Nanna de Jong, met wie ik al jaren samenwerk. De meest gestelde vraag tijdens het schilderen bij deze kasjes was: hebben jullie wel toestemming? Maar daarna werden bewoners enthousiast. Een klein kind stond er met grote ogen bij te kijken en vroeg plots: Gaat het over het klimaat? Daar hebben we het op school ook over!”
Aandacht voor klimaat
“Kijk, zo’n reactie vinden we tof, dat kinderen zo open staan voor nieuwe dingen. We vinden dat mensen los zijn geraakt van de natuur. Klimaat en sociale ongelijkheid, daar vragen we als kunstenaar-activisten graag aandacht voor in ons grafische werk. Beter dan blijven hangen in cynisme, zoals die ouwe baas die langsliep en riep: heeft allemaal geen zin jochie, morgen kliederen ze eroverheen. Wij zeggen: integendeel!”
Genoeg ideeën
Op de beschilderde schakelkast tegenover Café Primus staat ‘I Never ever said this is street art’, een knipoog naar Gerrit Rietveld die op complimenten voor zijn beroemde rood & blauw stoel, reageerde met: ik heb nooit gezegd dat dit een stoel is! “Wij spelen in onze kunst ook met vorm en functie. En niet alleen op schakelkasten. Ook bankjes, prullenbakken, hekken of buitenmuren komen in aanmerking, we hebben ideeën genoeg!”
Maker: Jamie Nee @2021
Locatie: Jan van Scorelstraat 81
Waarom staat er Villa Kakelbont op de gevel van Frans Halsstraat nr 20? Sinds ik in Oost woon is de naam me een mysterie, want het statige pand is smetteloos wit. Het echtpaar Groeneveld woont er nu ruim 45 jaar. “Toen we het huis kochten was het lange tijd praktijkwoning geweest van de kinderarts Sjamsoedin. Op de gevel stond in sierlijke letters Belingka, zijn geboorteplaats.” De huidige bewoners vertellen enthousiast over de rijke historie van het pand. Zo was het in de jaren 20 een fröbelschool (kleuterschool) met de naam Kindervreugd. Later woonde hier Lau Mazirel, die in 1929 naar Amsterdam verhuisde en in de oorlog uitgroeide tot verzetsstrijder.
Maar waarom die naam Villa Kakelbont? “Toen het pleisterwerk begon los te laten moesten we Belinka over laten schilderen. We hebben vier kinderen, maar opnieuw Kindervreugd vonden we overdreven. De schilder wilde graag eens een wit huis Villa Kakelbont noemen. En daar zijn we in mee gegaan.” Met zo’n geschiedenis, een ontnuchterende uitleg.
Het was weer feest in de Zonstraat! Tot in de late uurtjes gingen jong en oud zingend in polonaise door de straat. Medeorganisator Annelies Potuyt glimt van trots: “Het was gewoon weer groots hoe we met elkaar dat unieke Zonstraatgevoel gevierd hebben.”
Homecoming
Op het straatfeest was speciale aandacht voor oud-bewoners. Via de campagne ‘homecoming’ hadden de huidige bewoners hun voorgangers – zover ze die nog konden achterhalen – opgetrommeld om langs te komen. Dat leverde bijzondere taferelen op. Oud-bewoners snuffelden rond in hun oude, inmiddels (grondig) verbouwde huizen en haalden herinneringen op aan hun tijd in de zonnigste straat van Utrecht.
Stamboom van de Zonstraat
Voor Arjen Boorsma, die in de oude hovenierswoning aan de andere kant van de Minstroom woont, bood het straatfeest een uitgelezen kans om een stamboom van de straat te maken. Hij had op een behangrol foto’s van alle huizen geplakt en in het steegje opgehangen met de vraag om namen van (oud)-bewoners erbij te schrijven. De feestvierders slaagden er in om van de meeste huizen de stamboom compleet te maken. En passant kwamen ook de anekdotes en herinneringen boven naar mate de avond vorderde …
Adresboek van Utrecht
Een eeuw geleden had een Arjen zich de moeite kunnen besparen, omdat de gemeente nauwgezet per adres bijhield wie er woonde inclusief het beroep. Op de zijgevel van Zonstraat 21 is een uittreksel van het zogenoemde Adresboek Utrecht (let op: groot bestand) afgebeeld. Daarop lees je bijvoorbeeld dat de bewoners van de Zonstraat destijds uiteenlopende beroepen hadden als seinwachter, orgelmaker, loopknecht, barbier busbode, bleeker en behanger. Een straat van ambachtslieden. Toen nog geen interim-managers, communicatiedeskundigen en loopbaancoaches …
De oude adresboeken zijn via het Utrechts Archief te bekijken. Wil je weten wie er begin vorige eeuw in je huis woonde? Klik hieronder op Jaargang 1922 (let op: groot bestand).
Internist Lichtenbelt stichtte in 1913 de Emmakliniek aan de Emmalaan 41. Drie jaar later verhuisde hij met de hele praktijk naar de Koningslaan 81 met uitzicht op het Wilhelminapark. Het privéziekenhuis bood ruimte aan 30 (vrouwelijke) patiënten.
Winstdeling
De kliniek was in veel opzichten vooruitstrevend en uniek. Ze had geen (Katholieke) geloofsovertuiging, beschikte wél over een eigen ziekenauto, had centrale verwarming, een lift en een dakterras (met uitzicht). In de statuten was vastgelegd dat 20% van de winst voor de verpleegsters was. Die woonden intern op de zolderverdieping.
Dakterras met uitzicht
Het pand kreeg de uitstraling van duur hotel met luxe lobby, veel lambrisering, marmer en tapijten, en voor de eerste klas patiënten een eigen salon en suite. Zelfs tweede klasse patiënten hadden een eigen kamer. Met de lift konden patiënten en bezoekers naar het dakterras waar ze in rieten (strand)stoelen konden uitkijken over de hoveniersgronden aan de achterkant (waar nu Rembrandtkade loopt) en het Wilhelminapark aan de voorkant.
Sloop na brand
In 1950 werd het een dependance van het Diakonessenhuis dat na de oorlog een sterke groei doormaakte en extra ruimte zocht voor haar afdelingen verloskunde en gynecologie. Veel oudere buurtgenoten zijn daar ter wereld gekomen! In 1977 bouwde het Diak op eigen terrein een kraamkliniek en kwam het pand aan het park leeg te staan. Er waren plannen om het pand te herbestemmen voor appartementen, maar door brand in 1979 gingen die niet door en werden de restanten gesloopt. Pas in de jaren 90 kwamen op het braakliggende perceel zeven moderne stadsvilla’s.
Buurt: Wilhelminapark | kaart
Foto’s: De Emmakliniek aan het Wilhelminapark in 1917 met eigen ziekenauto en vier foto’s uit 1915 – Het Utrechts Archief
In 1135 stichtte Mechteld, weduwe van burggraaf Arnold, een klooster voor dames van stand waar nu het buurtje Oudwijk-Noord ligt. De dames legden geen belofte van armoede af, ze mochten eigen bezit behouden. Zo konden ze comfortabel leven in dit zogenoemde wereldlijk stift. In 1173 kreeg het klooster ook een grotere, stenen kerk. Het was grotendeels zelfvoorzienend met boomgaarden, moestuinen, een eigen bakhuis en een bierbrouwerij. In de 13de eeuw werd het een benedictijner abdij (klooster met gelofte van armoede), de Sint-Stevensabdij, ook wel bekend als abdij van Oudwijk.
De Pruimeboom
In 1584 staken burgers de abdij in brand om te voorkomen dat vijandige (Spaanse) troepen zich er zouden verschansen. Later werd het landgoed in kavels verkocht en verpacht. Procureur bij de rechtbank Hiëronymus van Alphen (1746 – 1803) betrok in de 18de eeuw het oude landhuis. Hij was ook bekend als dichter van kinderversjes zoals zijn beroemde De Pruimeboom: ‘Jantje zag eens pruimen hangen, o! als eijeren zo groot …’ Naar hem is het Van Alphenplein genoemd, het kloppend hart van Oudwijk-Noord.
Huize Oudwijck
In 1864 werd het landhuis grondig verbouwd tot het witte pand dat tegenwoordig Oudwijk 19 als adres heeft, een gasthuis met de chique naam Huize Oudwijck. In 1923 kocht de rooms-katholieke kerk een deel van de voormalige kloostergronden om er pal voor het oude landhuis de Heilig Hartkerk te stichten. Eind 20ste eeuw werd de kerk verbouwd tot appartementencomplex. De straatnamen in de buurt (Kersstraat, Braamstraat, Haagstraat etc.) herinneren nog aan het fruitige en groene verleden.
Boek
De hele geschiedenis van de abdij is na te lezen in het boek Uitzicht op Oudwijk (2021) van historica (en buurtgenote) Charlotte Broer, zie www.broerendebruijn.nl
Een minibieb is een kastje langs de straat waar je boeken uit kunt pakken of afgeven. Zonder kosten en vooral heel makkelijk, want een minibieb is altijd open. Zo’n doorgaans vrolijk kastje wordt gemaakt en beheerd door bewoners die het leuk vinden dat boeken rouleren in de buurt. Het verlaagt de drempel om te lezen en het delen van spullen met buurtgenoten draagt bij aan de leefbaarheid.
In Oost hebben we 27 (openbaar toegankelijke) minibiebs gespot en op de kaart gezet. Nieuwe kastjes zetten we er graag bij, dus tip ons via redactie@oostkrant.com.
Kijk mee in het schetsboek van onze cartoonist Niels Bongers. Wat ziet hij, of wil hij zien tijdens zijn wandelingen door Oost? Deze unieke serie panoramatekeningen verschijnt sinds 2017 in de Oostkrant. Niels woont in Oudwijk en is verbonden aan De Inktpot, een collectief van Utrechtse stripmakers. Bovenal is hij een verwoed wandelaar. Op zijn tochten door Oost legt hij met scherp oog voor detail met potlood vast wat hem opvalt. Maar let op, zoals het een goede cartoonist betaamt neemt hij een loopje met de werkelijkheid: hij voegt een nieuw detail toe, of laat het juist weg, en zet daarmee zaken die spelen in Oost in een breder perspectief. Bekijk alle panorama’s op de overzichtskaart.
#31 Spoorloos Station
In 1885 opende de Hollandse IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) een halte aan de Biltstraat. Hier konden reizigers eenvoudig overstappen op de populaire paardentram naar De Bilt en Zeist. Deze halte groeide daardoor uit tot een druk station, wat de doodsteek bleek voor het verderop gelegen monumentale Maliebaanstation uit 1874.
@Oostkrant september 2024
#30 Holy Grail
Het huis op de hoek van de Prinsenstraat en Kemperstraat heeft een bovenmuurtje dat doet denken aan het kasteel uit de hilarische scene in Monty Pytons’ film Holy Grail. Daarin spreekt een Franse soldaat Koning Arthur – op zoek naar de heilige graal – vanaf de kasteelmuur beledigend toe.
@Oostkrant juni 2024
#29 Onwelriekende rafelrand
De Tolsteegbrug is in 1925 gebouwd in de weelderige stijl van de Amsterdamse School. De bakstenen kademuren sluiten naadloos aan op het oude politiebureau (nu bioscoop) aan het Ledig Erf, gebouwd in 1927. Bovenop de brug zit een tramhokje, eronder een urinoir (nu een surfschool). De brug is een rijksmonument.
@Oostkrant maart 2024
#28 Kerstnummer
“Ik hou niet van Kerst en eigenlijk ook niet echt van sneeuw, maar met het nummer ‘Dit jaar wil ik sneeuw! Begrepen?!’ van de Raggende Mannen kan ik er best mee leven”. De tekening betreft het herdenkingsmonument Polar Bear in het Hogelandsepark.
@Oostkrant december 2023
#27 Drie Werelden
Het eeuwenoude jaagpad langs de Kromme Rijn duikt via een betonnen halfopen tunnelbak bij Galgenwaard onder de Laan van Maarschalkerweerd. Over het jaagpad liepen vroeger de paarden die trekschuiten voorttrokken. De begeleider van het paard heette de jager. De spiegelingen doet denken aan de prent Drie Werelden (1955) van de beroemde tekenaar M.C. Escher (1898-1972).
@Oostkrant september 2023
#26 Deken Roesbuurt
De weelderig groene Adriaanstraat ligt om hoek van het voormalige klooster aan de Dekenroesstraat uit 1901. De geest van de vermaarde Th. S. Roes (1836-1913), deken bij de achter het klooster gelegen en in 1972 gesloopte Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopeningkerk, waart er nog rond.
@Oostkrant juni 2023
#25 De Ouwe Wyck
Het levendige buurtje rond het Van Alphenplein in Oudwijk Noord kent een hardnekkig mythe: er zou een kabouter leven met de naam de Ouwe Wyck. In 2020 gingen kinderen uit de buurt met een oude, vergeelde schatkaart op pad om ‘m te zoeken. Wie goed kijkt ziet ‘m.
@Oostkrant maart 2023
#24 Waar rook is …
Het stookseizoen is weer begonnen, ook in Oost knapperen de vuurtjes in kachels en haarden. Voor buurtgenoten met ademhalingsproblemen een lastige tijd, omdat rook op keel en longen slaat. Op de stookwijzer kun je zien of de weersomstandigheden houtvuur wel of niet toelaten. Bij windstilte blijft rook hangen, dus dan liever niet stoken.
@Oostkrant december 2022
#23 Venus in Oost
In Oudwijk heerst net als in de andere buurten van Oost al jaren een bouwwoede. Huizen worden heringericht, uitgebouwd en verduurzaamd. De oranje puincontainers van de firma Venus uit Maarssen zijn daardoor een vast onderdeel van het straatbeeld geworden. Zo ook in de Van Hogendorpstraat. Het bronzen beeldje (gelijkend op de Venus van Milo) staat in het plantsoen tussen de straten.
@Oostkrant september 2022
#22 Kronkelpaadje
Achter het Diakonessenhuis kronkelt een goed verborgen schelpenpaadje tussen de nieuwe parkeergarage en de achtertuinen van de Adriaen van Ostadelaan. Wandelaars kunnen zo van de Ferdinand Bolstraat door het groen richting de Krommerijn lopen. @Oostkrant juni 2022
#21 Onder(de)weg
Natuurpark Bloeyendael, ongeveer 8 hectare groot, is in 1976 door de gemeente aangelegd in de vroegere Johannapolder. Het is uitgegroeid tot een prachtig groen wandelgebied. Vanuit de stad bereikbaar via de Stolberglaan en deze ietwat duistere onderdoorgang onder de Waterlinieweg. @Oostkrant maart 2022
Maliebaan nr. 42 was woonhuis van de ondernemersfamilie Fentener van Vlissingen. In de jaren 50 schonk zij het pand aan de stad onder de voorwaarde van culturele bestemming. Jarenlang bood het onderdak aan Centraal Museum en Kunstuitleen, maar later verkocht de gemeente het terug aan een kleinzoon van de familie. Die opperde om zijn kunstverzameling tentoon te stellen met impressionistische werken zoals de ‘El Montòn, Andalucía’ uit 1910 van Kees van Dongen. Uiteindelijk kwamen er appartementen in. @Oostkrant december 2021
Via deze onderdoorgang tussen Homeruslaan en Zonnehof bereik je de fysiotherapiepraktijk die in het oude badhuis zit. De muurschilderingen op de zijwanden zijn een initiatief van bewoners. Niels maakte dit panorama als eerbetoon aan zijn dierbare vriendin Trees die hier woonde. @Oostkrant september 2021
Later dit jaar start de sloop van het Aardwetenschappengebouw (1979) op de Uithof. Daarmee verdwijnt (waarschijnlijk) ook het idyllische binnentuintje. Hier hebben generaties studenten Aardwetenschappen hun vaardigheden geoefend voordat ze naar verre oorden vertrokken voor ‘diepgravende’ onderzoeken. @Oostkrant juni 2021
De Schildersbuurt heeft met het Rietveldhuis een wereldberoemde blikvanger. Maar architect en meubelmaker Gerrit Rietveld, die lange tijd een atelier aan de Adriaen van Ostadelaan had, heeft meer huizen ontworpen in deze buurt. Zoals de voormalige chauffeurswoning met garage langs de Waldeck Pyrmontkade, bouwjaar 1927. @Oostkrant maart 2021
Het Hieronymushuis aan de Maliesingel is in 1874 gebouwd als Wees- en Oudeliedengesticht in opdracht van de rooms-katholieke Zusters van Liefde. Architect Alfred Tepe ontwierp het gebouw in neogotische stijl. In 2001 verwierf het de status van rijksmonument. Tegenwoordig is het een wooncomplex met dure appartementen. @Oostkrant december 2020
Lange tijd zat op de Bolstraat (Oudwijk) fietsenmaker Janke van der Veen met haar werkplaats daVietsie. Zij stond bekend om haar vakmanschap én om haar sociale hart. Ze ondersteunde veel projecten in de buurt. Oost werd echter overspoeld door (goedkope) fietsenmakers en daVietsie vertrok noodgedwongen naar Amersfoort. @Oostkrant september 2020
Oost is al weken in de ban van het coronavirus. Strikte maatregelen om thuis te werken, zelf je kinderen te onderwijzen en alleen als het moet de straat op te gaan, geeft een onwerkelijke sfeer. Achter de ramen verschijnen beertjes, ‘zorg voor elkaar’-posters van Nijntje en tekeningen met geruststellende boodschappen als ‘Het komt goed’. @Oostkrant juni 2020
Langs de Minstroom loopt achter de tuindersvereniging Abstede een idyllisch wandelpaadje. Alsof de tijd stil heeft gestaan. Vroeger was Abstede één groot hoveniersgebied, ook wel de ‘moestuin van Utrecht’ genoemd. De akkers maakten eind 19de eeuw plaats voor woningbouw, maar de hoveniersgeest waart hier nog altijd rond. Wel uitkijken voor hondenpoep! @Oostkrant maart 2020
Aan de gevel naast de Plus supermarkt aan de Vossegatselaan nr 4 hangen twee oude art-deco lantaarns. Het oorspronkelijke pand stamt uit 1935 met als eerste bewoner een autoplaatwerkerij. Bij de renovatie in 2013 zijn de lantaarns opgeknapt en pronken daardoor nog altijd als juweeltjes in het straatbeeld. @Oostkrant december 2019
Nabij het Wilhelminapark en het Rosarium stond een monumentale, 177 jaar oude boom, de Rode Beuk, zo genoemd omdat zijn bladeren een prachtige rode gloed gaven. Helaas, de boom werd – waarschijnlijk door graafwerkzaamheden – ziek en in 2019 vervangen door een nieuwe beuk. Nog één keer de Rode Beuk in volle pracht getekend. @Oostkrant september 2019
Komt er wel of geen crematorium in Oost? De particuliere begraafplaats Sint Barbara wil graag een faciliteit bouwen. Omwonenden protesteren, omdat zij bang zijn voor uitstoot van ongezonde stoffen en toenemende verkeersdrukte op de Princesselaan en de Emmalaan door mogelijk een groeiend aantal rouwstoeten en bezoekers. @Oostkrant juni 2019
In het Krommerijnpark achter de huizen aan de Breitnerlaan staat een gestileerd stenen beeld genaamd ‘Cape’, in 1972 gemaakt door Hanna Mobach ter gelegenheid van de opening van het Provinciehuis in Rijnsweerd. In 2015 is het beeld verhuist naar deze plek aan het water. Star Wars fans zien er Darth Vader in. Of is het Emperor Palpatine? @Oostkrant maart 2019
Kovelswade aan de Koningsweg is de tweede openbare begraafplaats in Oost, gesticht in 1901 toen het naastgelegen Soestbergen vol raakte. De aula in neoklassieke stijl met een voorplein vol lindes, is een rijksmonument. Plannen in 2017 om er een crematorium te bouwen zijn door buurtbewoners afgewend. Daardoor is deze dodenakker nog altijd een oase van rust in onze wijk. @Oostkrant december 2018
Als de plannen om de A27 te verbreden doorgaan, moeten honderden woudreuzen gekapt worden in het bos van Amelisweerd. Zouden de reeën een veilig heenkomen kunnen vinden? Bijvoorbeeld in de groenstrook langs de begraafplaats St Barbara? Met deze tekening ondersteunt Niels de actie ‘Ik teken voor schone lucht’ waarmee kinderen aandacht vragen voor de luchtkwaliteit in Oost. @Oostkrant september 2018
Waar de Waterlinieweg het spoor over gaat, op de zuidgrens met Lunetten, heb je een mooi uitzicht over de Houtense Vlakte. Behalve de twee Waterliniefortificaties Lunet I & II en enkele boerderijtjes, is deze uithoek van Oost ongerept. Via een nieuw wandelpad dat achterlangs Kovelswade en onder dit spoorviaduct loopt, kun je vanaf Park Oosterspoorbaan richting Maarschalkerweerd wandelen. @Oostkrant juni 2018
Oost mag weer naar de stembus. Op de Homeruslaan zit een stemlokaal in het pand van het oude gymnasium, tegenwoordig de Odyssee basisschool. Deze keer stemmen we niet alleen voor de gemeenteraad, maar ook voor/tegen het sleepwet-referendum. Daarom een vissersbootje als extra ornament aan de gevel toegevoegd. @Oostkrant maart 2018
Oost kent van die verborgen steegjes, hofjes en pleintjes waar je alleen per toeval komt als je er niet woont. Zoals het achterommetje bij Abstederdijk nr 32. @Oostkrant december 2017
Op de plaats van het oude KPN-gebouw aan de Burgermeester Fockema Andrealaan (achter het Diakonessenhuis) heeft de SSH in 2020 samen met ontwikkelaar Jebber de torenflat ‘Sequoia’ gebouwd. Er volgen nog zes lagere flats waardoor het hele project, de Kwekerij genaamd, huisvesting biedt aan ruim 800 studenten en starters. @Oostkrant september 2017
De Wilg ondersteunt mensen met een verstandelijke of psychische beperking die actief willen meedoen in de maatschappij. Ze zitten in het gerenoveerde pand van de voormalige Wilhelminaschool aan de Mecklenburglaan. Opvallend genoeg is er geen enkele wilg te bekennen op of rond het oude schoolplein. @Oostkrant juni 2017
De Parallelweg is een klein wandelpaadje dat langs de oude spoorweg liep tussen de Abstederdijk en de Maliesingel. In 2020 is een fietspad aangelegd langs de nieuwbouw aan het Hieronymuserf, waardoor Park Oosterspoorbaan en de Maliesingel op elkaar aansluiten. Het oude kippenbruggetje heeft een plek elders in de stad gekregen. @Oostkrant maart 2017
In 1970 ontdekte Jaap Pontier, een Utrechtse planologiestudent, dat er een dikke streep op de kaart liep op de plek van het landgoed Amelisweerd: de rijksweg A27. Die zou dwars door het bos worden aangelegd. Met studievrienden richtte hij de Werkgroep Amelisweerd op, die in maart 1971 een rapport publiceerde met een alternatieve weg via de rand van het bos i.p.v. er dwars doorheen. Na het aanbieden van 38.000 handtekeningen en een uitvoerige discussie met het Rijk en de gemeenteraad wordt het geplande traject inderdaad verschoven.
Betonnen bak
In 1975 komt Rijkswaterstaat echter met een nieuw technisch ontwerp waarvoor 155 meter kapbreedte nodig is. De Werkgroep Amelisweerd komt opnieuw met een alternatief: een betonnen bak, slechts 60 meter breed en dus minder bomenkap. Uiteindelijk keren steeds meer bewoners en ook de gemeenteraad Utrecht zich tegen de aanleg van een snelweg in welke vorm dan ook. Liever inzetten op fietsen en OV. Maar Rijkswaterstaat zet door.
De boom in
Na een succesvolle demonstratie in het najaar van 1978 bereiden de Vrienden van Amelisweerd een bosbezetting voor. Ook volgen er bezettingsacties en blokkades van zandtransporten. In september 1982, na opnieuw een demonstratie van 3.000 mensen, wordt het bos daadwerkelijk bezet. Demonstranten verschansen zich in boomhutten. Daarop besluit D66 minister Zeevalking, voormalig wethouder in Utrecht, om het bos per direct te kappen. Op vrijdag 24 september 1982 verklaart hij het bos tot verboden gebied en verjagen meerdere pelotons ME-ers de honderden bosbezetters. Terwijl een kort geding nog loopt, leggen bulldozers binnen enkele uren bijna 600 bomen plat.
Foto’s Het Utrechts Archief
De paardenrace op de Maliebaan gaat op zaterdag 24 september 2022 tóch door. Ondanks de aanvankelijke weigering van de gemeente om een vergunning en subsidie te geven, krijgt organisator Diergeneeskundige Studenten Kring (afgekort: D.S.K.) toch groen licht voor de Maliebaandag 2022 met een draverij als middelpunt. Wel hebben de studenten verklaard dat het de laatste race zal zijn, omdat de Maliebaan op de schop gaat en na de opgelaaide discussie over dierenwelzijn een paardenrace niet meer gepast is.
Ben Hur in Oost
De studentenvereniging D.S.K., inmiddels 1.600 leden, werd in 1932 opgericht. Om dat luister bij te zetten organiseerde zij een kortebaandraverij op de Maliebaan, een voortzetting van een lange traditie van paardenraces op dit voormalige universitaire speelveld. De draverij met daar omheen een feestelijke braderie herhaalde zich elk lustrumjaar, dit jaar is de 18de editie.
De draverij is een afvalrace. Per race strijden twee pikeurs op een sulky (karretje achter een paard) om wie in draf over het 300 meter lange, met zand bedekte parcours rijdt. De winnaar gaat telkens door naar de volgende ronde. Aan het einde van de dag wordt in de finale de toernooiwinnaar bepaald.
Dierenwelzijn
De gemeente gaf in een raadsbrief aan geen goedkeuring te willen geven voor de race omwille van het dierenwelzijn. Deze weigering hield juridisch geen stand, de Maliebaandag 2022 kan doorgang vinden inclusief de paardenrace. Wel organiseren de studenten een discussiedag om 10:00 uur in het Universiteitsgebouw (Janskerkhof 3) waarin het thema dierenwelzijn vanuit verschillende invalshoeken belicht wordt. Later besloten ze dat deze draverij de laatste zal zijn.
Maliebaandag 2022
Zaterdag 24 september 12-18 uur
Bekijk hier de aftermovie van 2017.
