Sinds vandaag houdt kunstschilder Gerard Dou (1613-1675) al het in- en uitgaande verkeer in ‘zijn’ straat nauwlettend in de gaten, dankzij opnieuw een meesterwerk van het schilderscollectief De Strakke Hand: het ‘Zelfportret in een Venster’ uit 1657. In – waar anders – de Schildersbuurt.
Maker: De Strakke Hand @2020
Locatie: Gerard Doustraat 43
Hekel aan muggen? Steun de gierzwaluw! Ze eten dagelijks 30 duizend (!) insecten, merendeel muggen. En we boffen, Oost is een walhalla voor gierzwaluwen. Let maar eens op deze maand: grote kans dat je in het avondschemer kleine groepjes gierzwaluwen (met zo’n v-vormig staartje) over je huis hoort ‘gieren’.
Annelies Potuyt uit de Zonstraat zet zich al jaren in voor de gierzwaluw en weet waarom Oost zo populair is bij deze beschermde vogeltjes: “Het zijn holenbroeders, ze nestelen graag in spleten in bergwanden. We hebben hier geen bergen, maar onze oude huizen en gebouwen lijken er veel op. Typisch voor Oost zijn de rechte daklijsten die de mansarde (geknikte) pannendaken bovenin afsluiten. Daaronder zitten vaak holle ruimtes, voor een gierzwaluw de perfecte nestplek. Ze nestelen ook graag onder losse dakpannen en verrotte houten dakgoten, en ook die hebben we genoeg.
In april vertrekken gierzwaluwen vanuit hun leefgebied in sub-sahara richting Europa om te nestelen. Een gierzwaluw is trouw en honkvast. Elk jaar komt ie met vaste partner terug naar hetzelfde nest. Maar daken worden vernieuwd, dakgoten gerepareerd en de ruimtes onder de daklijsten met purschuim geïsoleerd. Daardoor gaan veel nesten verloren. Lullig als je net 9000 duizend kilometer gevlogen hebt vanuit Afrika en je liefdesnestje is dichtgekit.
We kunnen ze helpen door een paar gaten onder de daklijst open te laten of nestkasten op te hangen aan de gevel. Liefst niet gericht op het zuiden, dan wordt het binnen te warm. En gierzwaluwen zijn kolonievogels, dus hang er meerdere op, eventueel samen met je buren. En geniet de komende weken van deze kwieke en wendbare vogeltjes, eind juli vertrekken ze alweer naar Afrika.”
Foto: Oostkrant
Zelfs in crisistijd bruist het in Oost, dankzij de vrolijke vrienden Ruben, Luis en Lennart van bruisenketel In de tuin van hun studentenhuis aan de Willem de Zwijgerstraat zijn ze elke dinsdag en vrijdag hard aan het werk om hun droom te verwezenlijken: zelf bubbelwijn maken. Zoals de Gembruicius, een champagne gemaakt van gember, citroen en kruidnagel.
Lennart: “Met bubbels vier je het leven, sta je stil bij wat bereikt is. Maar wij vinden de ‘gewone’ champagne vaak een afknapper. En andere smaken zijn schaars. Waarom geen betaalbare bubbels maken van ander fruit? We hebben hard gewerkt en veel onderzoek gedaan. Het hele fermentatieproces hebben we inmiddels onder de knie, mede dankzij Luis die biologie studeert. We kunnen nu van élke fruitsoort een bubbelwijn maken.”
De jonge ondernemers hebben grote plannen. Ze hebben een eigen pers, etiketteermachine, koeling en alles wat je als ‘wijnhuis’ nodig hebt. In de kelders van het studentenhuis staan rekken voor de zogenaamde remuage, het wekenlang draaien en keren van flessen om het gist er uit te filteren. Drie maanden duurt het om van fruit tot bubbels te komen. Een geduldig klusje, maar met doorzettingsvermogen en aanstekelijke vrolijkheid gaan ze vanuit Oost de wereld veroveren.
Info en webshop: www.bruisenketel.nl
Foto: Oostkrant
De Nachtegaalstraat lijkt één grote bouwput. Toch blijven Gijsbert en Linda van TORBA VILLA monter. In het veertig jaar bestaan van hun winkel in Oosterse tapijten en kelims hebben ze al vele ups en downs in de winkelstraat doorstaan.
“Onze handel is goed door de corona gekomen, daar zijn we blij mee. Buurtgenoten hebben hun huizen opgeknapt, en daar passen onze kelims, gordijnen, kussens en meubels prima bij. Maar vanwege de opgebroken straat en rivm maatregelen hebben we weinig puf om ons jubileum te vieren. We zijn sowieso niet zo goed in marketing. We hadden twee maanden geleden bijna onze webshop live, maar uiteindelijk besloten we het tóch niet te doen. Ons handelsmerk is de persoonlijke aandacht, we helpen klanten in de winkel graag met de keuze in kleuren en stoffen. Zo’n webshop werkt niet voor ons. En het is in die veertig jaar ook niet gelukt om een pakkende slogan te verzinnen. Laatst zei een communicatieman dat we goed beschouwd onze klanten geen tapijten maar liefde verkopen. Misschien is dat ook zo …”
Terwijl we praten over de wereld van Oosterse tapijten horen we een bezoeker uitroepen: ‘Zo ontdek je nog ’ns een nieuwe wereld. Wat een prachtige kleuren!’ Volgens Gijsbert precies wat zijn winkel biedt: avontuur. “Mijn vader gaf les aan de kweekschool hier aan de Maliebaan. Op zaterdagen ging hij met studenten naar de rommelmarkt op Paardenveld. Ik was zes en ging mee. Speuren naar bijzondere spullen. Zo ben ik in de handel gerold. Eerst tapijten en kelims, later allerlei woonaccessoires, tot aan sieraden, shawls en recentelijk Maileg speelgoed toe. Alles om je te helpen je interieur persoonlijk te maken, zodat het als een jas om je heen zit. Vanwege het persoonlijke komen mensen hier graag, even genieten van de warme, Oosterse sfeer. Een winkel van de buurt, dat zijn we, al veertig jaar.”
Foto: Oostkrant
Het IJsvogelhof in de Watervogelbuurt is vergroend. Stenen eruit, bloemen en planten erin. Met een paar bankjes om te genieten van de vogels, bijen en vlinders. En het mooiste is: de bewoners hebben zélf het initiatief genomen en met een landschapsarchitect het plan gerealiseerd. De ijsvogel zelf is nog niet gezien, maar zo vlak bij de Kromme Rijn komt ie ongetwijfeld een keer kijken.
Foto: Oostkrant
De kleinkinderen Karel en Leonard, in bijzijn van achterkleinkind Salvador, staan voor de nieuwe muurschildering op de Oosterkade waarop de wereldberoemde formule van de dronkemansloop (‘random walk’) van hun (over)grootvader prof Leonard Ornstein (1880-1941) met De Strakke Hand is uitgebeeld. De joodse Utrechtse wetenschapper Ornstein was oprichter en jarenlang directeur van het natuurkundige laboratorium nabij het Ledig Erf, totdat hij in de oorlog door de Duitsers werd afgezet en korte tijd later overleed. Kleinzoon Karel kijkt met trots naar de schildering. “Het is een prachtig eerbetoon aan een gewaardeerd familielid.”
Deze Ornstein is na de Buys Ballot (het stoomtreintje) op de Reigerstraat de tweede natuurkundige muurschildering in Oost. Opdrachtgever is Ingmar Swart van de universiteit Utrecht.
Maker: De Strakke Hand @2020
Locatie: Oosterkade 30
Foto: Oostkrant
Een hotel in Oost openen in deze crisistijd? Paul en Cocky Barendregt doen het gewoon. Broer en zus kochten het vervallen hotel Eijtinger op de Tolsteegsingel 34 en knapten het samen met hun kinderen in 2,5 jaar op. Het is met vereende krachten een echt familiehotel geworden, al was het maar omdat Cocky zelf in het souterrain gaat wonen. Broer Paul woont enkele huizen verderop. Onze burgervader kwam op zijn afscheidstournee door de stad vandaag nog even langs en opende met een heuse balkonscène wat nu Muze hotel heet.
Het telt zes kamers, elk geïnspireerd door een Utrechts museum. Zo heeft de zolderkamer een sterrenkijker net als het nabijgelegen Sonnenborgh – museum & sterrenwacht. Het uitzicht op de singel en de sfeervolle achtertuin aangelegd door LAND Atelier zijn inspiratiebronnen op zich.
In september gaat de documentaire in première waarin filmmaker Martin de Vries het hele bouwavontuur van de familie van nabij volgt onder de titel ‘Van bouwval tot hotel’.
Foto: Oostkrant
Achter de Albert van Dalsumlaan in Rijnsweerd staat op de achtermuur van de garagebox een positieve boodschap. Afzender is een groep internationale streetartists met liefde voor de biodiversiteit, in het bijzonder de wilde bij. Ze hebben een gezamenlijke muurschildering gemaakt. En niet de minste droegen daar aan bij: Djouets en Bzz uit Frankrijk en For The Times uit New York, naast de Nederlandse artists Mr Kubus en Lempke. Initiatiefnemer is onze eigen SillystreetheartS uit Oost, die – hoewel underground – wel iets kwijt wilde over dit project BeePostive 4.0.
UtregsMuurtje
“Het BeePositive project ontstond in de eerste corona lockdown. Ik heb toen stickers met positieve boodschappen van streetartists van over de hele wereld op een buitendeur in Rijnsweerd geplakt om iedereen een beetje op te vrolijken. Later startte ik een tweede project in de Binnenstad en een derde op het pleintje bij de Asch van Wijckkade. Hier aan de rand van Rijnsweerd – ons UtregsMuurtje – zie je het resultaat van project #4 met als thema bijen, eigenlijk een vervolg op de schildering die al op deze muur zat.”
Positieve reacties
“Ik heb voor dit project nationale en internationale streetartist uitgenodigd die met het thema bijen werken. Afgelopen weekend zijn we aan de slag gegaan. Sommige werken zijn in 2D (spraycan en verf), andere, zoals die van mezelf, in 3D (vilt, epoxy en gips). Het is echt een toffe compositie geworden! Bewoners, voorbijgangers en hondenbaasjes reageerden heel positief. Er is nog een stuk muur over, dus met een beetje sponsoring (verf wordt steeds duurder) kunnen we onze boodschap nóg intenser maken! Supporters kunnen me daarvoor mailen.”
Maker: diverse street artists @2022
Locatie: Albert van Dalsumlaan
Rij je weleens via de Oosterstraat de wijk in- of uit? Dat ratelende klinkerstraatje achter het Spoorwegmuseum? Dan kijk je vast naar dat ene hoge raam van huisnummer 3, waar twee grote etalagepoppen actuele thema’s uitbeelden. Welkom bij de familie Willemars.
Etalagepop
Wim en Carla Willemars wonen al 26 jaar in het smalle, hoge huis. “We zagen dat raam aan de straatkant al bij aankoop als een etalage. Voor de lol hingen we er hoedjes op. Het werd pas serieus toen onze zoon Pablo voor zijn zesde verjaardag geen racebaan, maar een etalagepop vroeg. Hij zag in het raam een toneel om verhalen te vertellen. Sindsdien maken we tafereeltjes met thema’s als Sinterklaas, Kerst, Oud & Nieuw, Carnaval, Halloween en recentelijk corona.”
David Bowie
“Buurtgenoten stoppen bedankkaartjes in de bus, en voorbijgangers bellen aan. Blijkbaar doen we er veel mensen een plezier mee. Ook kinderen staan met hun neus tegen het venster. We kregen ooit een bedankkaartje van ene mevrouw Bakker. Dat inspireerde ons om het raam om te toveren in een bakkerij met échte taarten. Soms houden we het mysterieus, bijvoorbeeld naar aanleiding van een bijzondere film die we hebben gezien. Dan mogen buren het thema raden. Of we herdenken een overleden artiest, zoals vier jaar geleden David Bowie.”
Volle verkleedkist
“Een oude dame, die altijd genoot van onze voorstellingen, gaf ons een verzameling oude hoeden en pruiken. Andere rekwisieten vinden we onderweg, zoals het kroontje en de mondkapjes die onze Alexander en Maxima droegen rond Koningsdag. Door zulke giften en vondsten is onze verkleedkist zo ruim gevuld, dat we met de poppen op elke actualiteit kunnen inspelen.”
Open podium
“Nadat onze zoon Pablo het huis uitging om aan de modeacademie in Arnhem te studeren, hebben wij de traditie voortgezet, aangemoedigd door de buurt. En eerlijk gezegd, zo’n verkleedkist maakt het kind in je los. We vragen ook vrienden, logés en bezoekers om het raam in te richten, ook dan hebben we de grootste lol. We horen het daarom graag als een Oostkrantlezer een leuk thema heeft, we zijn een open podium voor heel Oost.”
Maker: Wim en Carla Willemars
Locatie: Oosterstraat 3
Op een zijgevel in de Zonstraat heeft Jos Peeters met vaste hand een gedicht geschilderd. ‘Ginds worden sterren betast’ luidt de openingszin die verwijst naar het nabijgelegen Sonnenborgh (museum & sterrenwacht). Het gevelgedicht is geïnspireerd door de lange (juridische) strijd tussen bewoners en gemeente in de roerige jaren ‘70 en ‘80. De hele Oosterbuurt dreigde gesloopt te worden. Uiteindelijk – precies 35 jaar geleden – won de buurt het pleit en werden de huizen opgeknapt. Het gedicht werd feestelijk onthuld door wethouder Kees Diepeveen (links op de foto) in het bijzijn van leden van het buurtcomité en dichter Peter Drehmanns (tweede van rechts).
Maker: Jos Peeters @2020
Locatie: Zonstraat 47
Ginds worden sterren betast
door ogen groot als pauken
Links trompettert de Minstroom
tussen wilgen als tuba’s zo krom
Ooit droegen hier platbodems groente naar de stad
torsten talloze bomen blozend fruit, gleden treinen
door de tijd. Nu slapen de spoorstaven
de ganse dag, hoeden tedere handen moes, klieven
slanke sportsloepen de waterspiegel
Oosterbuurt: tuindersgrond, hecht nest voor elk verenkleed
symfonie van koper en huurder, laat zich niet wegblazen
wil bloeien minnen stromen jubelen uit één keel.
