De opkomst bij de Europese verkiezingen in Oost was met 72% hoger dan de stad (56%) en het land (47%). Kanttekening: niet iedereen stemt in zijn eigen wijk, en op het Utrecht Sciencepark maken ook medewerkers en studenten die buiten Oost wonen gebruik van de stembussen. Op de uitslagenpagina van de gemeente Utrecht kun je de uitslagen per stemlokaal bekijken.
Hieronder de uitslag in Oost plus een vergelijking met de stedelijke en landelijke uitslag, alles gesorteerd op partijgrootte in Oost.
Oost kent een rijke tuinderstraditie. Op Koningshof kun je de geschiedenis en de cultuur van de hoveniers (Utrechtse naam voor tuinders) in geuren en kleuren ervaren. Tussen de tientallen moestuinen, oude kassen, pluktuin en boomgaard proef je de sfeer van de eeuwenoude Maarschalkerweerd. Elke zaterdag kun je bij de marktkraam groenten en kruiden kopen uit de kas. Lokaler en verser kun je je voedsel niet krijgen in de stad! De (koffie)keet biedt daarnaast koffie, thee, sap, koek en lekkers van lokale makers bestellen. En vergeet niet de (gratis) expositie over de oude Utrechtse hoveniers te bekijken. De Pluktuin opent in de zomer.
Evenementen en festivals zijn weer welkom in het Wilhelminapark. Nadat het Bierfestival in 2022 werd verboden, heeft de gemeente alle aanvragen afgewezen. Ook die van bijvoorbeeld de Dag van het Wilhelminapark. Op last van de rechter moest zij eerst spelregels opstellen voor wat wel en niet is toegestaan op deze locaties. Deze spelregels, ook wel locatieprofielen genoemd, zijn op donderdag 6 juni 2024 door de gemeenteraad beklonken. Daarmee is het Wilhelminapark nu officieel een locatie voor evenementen en festivals tot 7.500 bezoekers.
Grenzen aan evenementen De stad kent 250 evenementenlocaties. De eerste tien hebben nu een locatieprofiel met daarin aantal, duur, omvang en maximaal geluidsniveau van evenementen en festivals. Organisatoren kunnen zo bepalen of een locatie voor hun evenement of festival geschikt en toegestaan is. En de buurt kan zich schrap zetten voor wat komen gaat. Een voorwaarde wordt door festivalorganisatoren nog aangevochten: de winterstop voor evenementen van 1 november tot 31 maart. De gemeenteraad heeft via motie 229 toestemming gegeven om in 2025 en 2026 tóch twee festivaldagen toe te staan (Magic Circus).
Kwetsbaar rijksmonument Stichting Wilhelminapark, opgericht door bewoners uit de buurten rondom het Wilhelminapark (Oudwijk, Schildersbuurt, Abstede en Rijnsweerd) zet zich in voor een gezond park. Zij wijst er – bij herhaling – op dat het Wilhelminapark een (kwetsbaar) rijksmonument is. Lees het standpunt van de stichting met als conclusie: het Wilhelminapark zou, vanwege deze monumentale status én de belabberde staat waarin met name de bodem verkeert, géén evenementenlocatie mogen zijn.
Het volkstuinencomplex Abstede bestaat meer dan 40 jaar. Eeuwenlang verbouwden tuinders hier op de vruchtbare oevers van de Minstroom winterspinazie en rode kool. Abstede was de groentetuin van de (ommuurde) stad! Nu zijn het buurtbewoners die voor hun plezier groente verbouwen of op een bankje genieten van de landelijke rust. Wie kennis wil maken, of gewoon even wil rondstruinen op de tuinen, is van harte welkom op de Open Zondagen. Tuinders vertellen je dan graag over de geschiedenis van het Minstroomgebied en de eeuwenoude tuinderscultuur in Oost.
Programma 2024 Elke eerste zondag van de maand zijn de tuinen tussen 14:00 en 17:00 uur open voor publiek, vaak met live muziek of festiviteiten, zie jaarprogramma. Optredens vinden plaats bij het gele clubhuis met de naam Gladiool. De tuinen zijn bereikbaar via de toegangspoort naast Zonstraat 29, of via het openbare voetpad vanaf de kruising Abstederdijk en Oosterspoorbaan. Zie ook google maps of plattegrond hieronder.
Familie Stroes Op de Abstederdijk 180a en 188/190 staan nog twee oude boerderijen. Op nummer 180a was het hoveniersbedrijf van de familie Stroes. Tot zijn dood in 1985 bleef de laatste telg van deze familie, Gerardus Stroes jr. in de boerderij wonen. Hij gaf stukjes land in bruikleen aan bewoners van de omliggende straten die er een volkstuin begonnen. Het Stroesterrein is sinds 1982 ook onderdeel van de Tuindersvereniging Abstede.
Gezelligheid bij het verenigingshuis de GladioolHovenier met groentekar op de Notebomenlaan rond 1900 – Het Utrechts ArchiefHet voetpad naar de moestuinen van Abstede – foto: Arnoud WolffPlattegrond. Het gele clubhuis staat op de noordoever
Verscholen in het groen aan de rand van het Wilhelminapark staat een oude Duitse oorlogsbunker uit 1943. Dit monumentale stuk beton kreeg een nieuwe bestemming als expositieruimte, bekend als ‘EXbunker’. In de afgelopen tien jaar hebben meer dan 100 opkomende kunstenaars hier een eerste expositie kunnen houden.
Kunstenaar is ook suppoost Daan Bramer, voorzitter van de stichting die EXbunker beheert, legt uit: “Ons concept is al tien jaar onveranderd simpel: elke maand krijgt een opkomende kunstenaar de kans om een expositie in te richten. De bunker, met zijn dikke muren en beperkte ruimte, is geen standaard galerie. Het is een benauwde plek zonder daglicht, waar kunstenaars creatief op moeten inspelen. Bovendien is de kunstenaar ook de suppoost, wat zorgt voor directe interactie met (park)bezoekers. Deze onbevangen gesprekken tussen kunstenaars, jongeren en voorbijgangers zijn erg inspirerend en maken exbunker uniek.”
Tussenstation De Hogeschool voor de Kunsten (HKU) staat hoog aangeschreven, maar de stap van school naar museum is groot. Veel kunstenaars missen een tussenstation. “EXbunker probeert dat gat te vullen,” vertelt Bramer. “Onze selectiecommissie biedt de grootste talenten een vaak eerste podium buiten school en begeleidt hen. Dikwijls leidt een expositie bij ons tot een vervolg ergens anders, soms zelfs in San Francisco. Daar zijn we trots op.”
Met kunst de wijken in EXbunker trekt jaarlijks zo’n 6.000 bezoekers. De toegang is gratis, wat betekent dat er geen inkomsten uit kaartverkoop komen. Toch blijft de stichting financieel gezond en kan het zelfs de kunstenaars een toelage geven. “We krijgen subsidie vanuit de cultuurnota en houden tegelijkertijd de kosten laag doordat de kunstenaar alles zelf regelt en de expositieruimte een maand lang beheert. Dit concept werkt goed. In 2018 hebben we een oude zandpad prostitutieboot (EXboot) aan de Nijverheidskade omgebouwd tot museum annex expositieruimte. En ons nieuwe plan is om een oude SRV-wagen om te bouwen tot rijdende expositieruimte, EXwagen. Hiermee willen we met kunstenaars de wijken in. Allemaal inspirerende initiatieven die voortkomen uit die verwilderde massa beton in het park.”
EXbunker is open op zaterdag en zondag tussen 13:00 en 18:00 uur en elke 2/3/4de vrijdag van de maand tussen 12:00 en 17:00 uur. Meer info: https://EXbunker.nl/
Daan Bramer bij exbunker in 2017 – foto: Michael Kars
Het Rijk heeft plannen om de A27 te verbreden, het zogenoemd tracébesluit. In het bos van Amelisweerd zouden daarvoor honderden bomen moeten worden gekapt. Doel is om de bereikbaarheid, leefbaarheid en economische ontwikkelingen in en rondom Utrecht te verbeteren. Na veel protesten heeft de Regio (stad Utrecht, provincie en omliggende gemeentes) van het Rijk de kans gekregen een alternatief uit te werken om het bos te sparen. Dit zogenoemde Alternatief Ring Utrecht (afgekort: ARU) is op 20 december 2023 gepresenteerd. Bekijk de presentatie met uitleg door adviseur Mobiliteit Marloes Brands.
Kort samengevat: in het ARU hoeft de A27 langs Amelisweerd (de ‘bak’) niet verbreed te worden door drie pakketten van alternatieve maatregelen:
1) Meer busbanen, P&R’s en regionale (snel)fietspaden, in combinatie met strenger parkeerbeleid in de stad en afspraken met werkgevers in de stad over werktijden. Zo zou het regionale verkeer op de snelweg (40% van het totaal, zo blijkt uit onderzoek) verleid kunnen worden meer met het OV en de (elektrische) fiets te reizen;
2) Het aantal rijstroken langs Amelisweerd (de ‘bak’) uitbreiden van 10 naar 12, in combinatie met lagere maximum snelheid van 80 km/u. Zie plaatje. Daardoor kan er per uur meer verkeer over de weg;
3) Het verkeer beter spreiden rondom de stad o.a. door de noordelijk ringweg op te waarderen en reizigers meer route-informatie te geven.
Alles bijelkaar zou het alternatieve ARU zo’n €1,5mrd kosten versus €2,2mrd voor het Rijksplan. Verschil zit in de enorme kosten van het verbreden van de bak wat behalve de kap van bomen o.a. 70m diepe damwanden vergt. De kosten van een upgrade van de vereiste noordelijke ringweg is in het ARU nog niet meegenomen.
Voor het alternatief hoeft de ‘bak’ niet verbreed te worden en blijven bomen behouden – bron: presentatie ARU 2023De Slag om Amelisweerd in 1982 – Het Utrechts Archief
Oost heeft meerdere (samenwerkende) wijkagenten, elk met speciale aandacht voor een of meerdere buurten. Zo heeft Olga Klein Gotink de Schildersbuurt onder haar hoede en waakt Rene Rogier over Oudwijk en Buiten Wittevrouwen. Wil je (on)veiligheid of overlast in je buurt of straat bespreken, of even kennis maken met Olga of Rene? Kom naar een van de spreekuren in Podium Oost of Brasserie van Ostade.
Camerabeelden De wijkagenten krijgen veel vragen over het delen van camerabeelden, bijvoorbeeld uit deurbellen en gevelcamera’s. Rene Rogier: “Die beelden ontvangen we graag! Het makkelijkste is om 0900-8844 te bellen. Zeg dat er beelden zijn en wat er opstaat. Dan delen we een nummer of mailadres om beelden te delen. Of ik kom bij je thuis de beelden bekijken, bijvoorbeeld als de bestanden te groot zijn of als het lastig is om beelden uit het systeem te halen. Beelden kunnen we vaak ook gebruiken om misdaden die later gepleegd worden op te lossen. We weten dan patronen in gedrag of profielen van mogelijke daders.”
Bel 112 (spoed) bij: – gevaar, gewonden of brand – diefstal, beroving of overval – inbraak, woning of auto – mishandeling, geweld of vechtpartij – drugshandel – gaslucht
Bel 0900 8844 (geen spoed) bij: – getuige geweest van een misdrijf – overlast (jongeren, drugs of geluid) – verdachte winkel of (bedrijfs)activiteit
Bel 0800 7000 (Misdaad Anoniem): Telefoonnummer om criminaliteit anoniem te melden. Kan ook via www.meldmisdaadanoniem.nl
Bel 0800 2000 (Veilig Thuis): Als je vermoeden hebt van huiselijk geweld of mishandeling, of je zorgen maakt over iemand. Kan ook anoniem via www.samen-veilig.nl
Bel 14 030 (Gemeente Utrecht) in geval van: – plekken met veel jongerenoverlast – vernieling, vervuiling en afval – onveilige verkeerssituatie
De wijkagenten Olga Klein Gotink en Rene Rogier – foto: Arnoud Wolff
Het studentencomplex IBB (Ina Boudier Bakkerlaan) is eind jaren 60 gebouwd. Er wonen nu 1.300 studenten, verdeeld over woonunits van acht tot vijftien studenten. Plannen om de gebouwen over vijf jaar te vervangen door grotere studentenflats liggen klaar. Gaat de unieke sfeer in dit hechte buurtje straks verloren? Nu het nog kan gaat bewoner en student journalistiek Milou Idink op zoek naar de verhalen achter die vaak raadselachtige huisnamen.
Huize Tintle heeft drie kelders die al tijden afgesloten zijn. Twee jaar geleden kwam er een klusjesman langs die een van de kelderdeuren openmaakte. Er kwamen nóg een deur en een luik naar de kruipruimte tevoorschijn. De ...
Tegenover het pand van de HKU staat Huize Geepenbak, in de volksmond ook wel Huize Geep genoemd. Geep is een vis, geliefd onder zeesportvissers. Maar waarom draagt een studentenhuis de naam van deze straalvinnige vis uit de ...
De posters, stickers en stempels maken het onmisbaar als je binnenkomt: welkom in Huize Mand! In comfortabele joggingpakken met het huislogo erop geprint zitten de huisgenoten samen op de bank. De winkelmandjes als lampenkappen zie je vanaf ...
De vijftien bewoners van Huize Bertus Beer vormen een hechte familie. Ze eten elke avond samen aan een grote tafel en ondernemen van alles. De huisnaam dragen ze met trots en staat ook in koeienletters boven de ...
Café Jan Primus op de Jan van Scorelstraat is de laatste bruine kroeg in Oost. De winnende formule al bijna 50 jaar: geen muziek, geen bediening en zéker geen Caffè Macchiato. Alle aandacht naar het goede gesprek en gezellig samenzijn.
Dominee als stamgast Hoe stamgast van het eerste uur dominee Joop Spoor kennismaakte met Jan Primus? “Ik fietste op een ochtend van de Bloemstraat naar de Uithof, toen zat hier nog een bloemenzaak. En ’s middags op de weg terug was er plots een kroeg.” Met studentenvrienden werkte hij de lijst van speciaalbieren minutieus af, al is hij altijd een Gulpener Dordt-man gebleven. Na lange periodes in den vreemde om landgenoten in gevangenissen geestelijk bij te staan, kwam de dominee steeds weer terug bij een gelukkig onveranderd Jan Primus. Heeft hij dan echt geen wensen? “Iets meer buurtcafé, minder groepen, een publiek van loodgieter tot hoogleraar. En rustig cryptogrammen.”
De eerste Ernst van der Pas geldt met zijn (onlangs overleden) broer Jan als stichter van Jan Primus: “We vierden als groot gezin jaarlijks vakantie in België en raakten er verslingerd aan speciaalbieren. Dozen bier namen we mee terug, om thuis in de Frans Halsstraat proeverijen te organiseren. We openden in februari 1974 een kroeg met Belgisch speciaalbier op fles en tap, de eerste in ons land. De naam verwijst naar de eerste Hertog van (Belgisch) Brabant en Limburg: Jan Eén (1252-1294), ook wel Jan Primus genoemd, een goedlachse, gulle levensgenieter met voorliefde voor feesten, vrouwen en vooral bier. We verkochten Jan Primus tien jaar later, want gezinsleven en kroeg gaan slecht samen. Maar ik woon er schuin tegenover en kom er nog steeds graag!”
Stamgast Joop Spoor op zijn favoriete plek op het terras – foto: Michael Kars
Elk jaar vanaf 6 december (na Sinterklaas) boemelt ie weer: het wintertreintje van Willem Langerak IJzerwaren. De winkelier tovert zijn etalage aan de Burgemeester Reigerstraat om tot een groot winterwonderland. Een lange sliert wagons rijdt rondjes door de besneeuwde bergen. Willem geniet niet alleen van het avondenlang thuis knutselen aan zijn winterse spoorbaan, maar vooral ook van de vele vrolijke gezichten voor zijn etalageruit: treintje kijken is een uitje voor alle kinderen én ouders uit Oost. En let goed op, er beweegt van alles terwijl de trein zijn rondjes rijdt: skiërs zoeven van de hellingen, houthakkers zijn druk aan het werk, bergbeklimmers bedwingen de hoogste toppen, er wordt gedanst op muziek en let op: het brandende huis wordt geblust terwijl je kijkt.
Bewoners en bedrijven kunnen de wagons sponsoren en pimpen. De opbrengst gaat naar een goed doel. En heb je onze Oostkrant jubileumwagon al gespot?