De vrolijke hartjes van SillystreetheartS vind je op meerdere gevels en puien in Oost, de wijk waar de streetartist woont. Ze maakt ze van epoxy op hout, allemaal met een eigen verhaal dat ze deelt op haar Instagram @SillystreetheartS. Omdat ze liever anoniem blijft om overijverige wetshandhavers voor te blijven, weten weinig buurtgenoten wie ze is. Toch is ze in de serieuze streetart-wereld geen onbekende. Ze werkt vaak samen met grote namen, zoals bij het duurzaamheidsproject Bee Positive in Rijnsweerd.

Hartjes voor de leuk
“In Parijs raakte ik geïnspireerd door de vele 3D streetart. Prachtige werken! Mijn eerste streethearts maakte ik met epoxy in een ijsklontjesmal in de vorm van hartjes. Ik ben er al snel een uur of vier mee bezig, vooral om alle kleuren en glitters er goed in te krijgen. Want zo’n hartje moet natuurlijk wel shinen! De hartjes hebben vaak een boodschap, en soms zijn ze gewoon silly, voor de leuk dus.”

Tot aan Parijs
Er hangen nu ruim 100 hartjes, tot aan Parijs. Een deel is inmiddels ontvreemd, wat jammer is, want sommige hebben voor haar behalve artistieke ook een grote emotionele waarde. “Ik maakte ooit een hartje voor een overleden vriendin, echt jammer dat het weg is. En naast de liefde zit er ook veel arbeid en creativiteit in zo’n hartje. Wat ik probeer te delen met voorbijgangers is de vreugde dat als je goed om je heen kijkt, je soms iets opmerkelijks ziet. Je wordt er even vrolijk van, of het zet je aan het denken.”

Elk jaar vanaf 6 december (als Sinterklaas weer naar Spanje gaat) boemelt ie weer: het wintertreintje van Willem Langerak IJzerwaren. De winkelier tovert zijn etalage aan de Burgemeester Reigerstraat om tot een groot winterwonderland. Een lange sliert wagons rijdt rondjes door de besneeuwde bergen. Willem geniet niet alleen van het avondenlang thuis knutselen aan zijn winterse spoorbaan, maar vooral ook van de vele vrolijke gezichten voor zijn etalageruit. “Treintje kijken is een uitje voor alle kinderen én ouders uit Oost.” En let goed op, er beweegt van alles terwijl de trein zijn rondjes rijdt: skiërs zoeven van de hellingen, houthakkers zijn druk aan het werk, bergbeklimmers bedwingen de hoogste toppen, er wordt gedanst op muziek.

Goede doel
Bewoners en bedrijven kunnen wagonnetjes sponsoren, dit jaar 50, het maximum dat de locomotieven kunnen trekken. Veel sponsoren doen al jaren mee, vaak met een zelf gepimpt wagonnetje. Zo rijden er een bruine kroeg (Jan Primus), een fiets (Wim Kok), een bakkerij (Verspeek) en een wijkkrant mee. Zelfs het Spoorwegmuseum is aangehaakt! De sponsoropbrengst gaat naar het goede doel Villa Joep. Dit jaar is de actie uitgebreid met de Utregse hoodie waarvan de opbrengst ook naar Villa Joep gaat.

Treintje met refreintje
Het treintje is zo populair, dat buurtgenoot en muzikant Jeroen Schippers een treinliedje maakte: Hakke puf, hakke puf, tsjoeke tsjoeke tsjoe … eenmaal het refreintje gehoord blijft het treintje ook in je hoofd rondjes rijden.

Graffiti-artiest TMS81 (echte naam: Tomas Sabatello, uit Overvecht) heeft op de zijkant van het clubhuis van de Sportspeeltuin aan de Abstederdijk een sportieve muurschildering gemaakt. Het kleurrijke kunstwerk met de titel Just Play! is het resultaat van een graffiti-workshop in de sportspeeltuin. De namen van de deelnemende kinderen heeft hij er op speelse wijze in verwerkt.

Een nieuw hoogtepunt in het oeuvre van muurartiest Munir de Vries: in opdracht van MasterPeace maakte hij samen met leerlingen van het Bonifatius College een muurschildering op de hoge zijgevel van de school. De titel is Seeing Potential, een thema dat Munir aan het hart gaat, zo vertelde hij tijdens de officiële onthulling op 3 september.

Van idee naar kunst
In 2023 vierde het Bonifatius College haar 100-jarige bestaan met o.a. een feestelijke Boni-Doet-Goed-dag. Met de support van de organisatie MasterPeace heeft Munir in dat jubeljaar een serie lessen mogen geven aan 20 leerlingen van de school. Ze kregen de kans om te leren hoe je ideeën omzet in kunst, bijvoorbeeld een muurschildering. Hoe vind je een plek? Waar verzamel je verhalen? Hoe zet je die verhalen vervolgens om in beelden?

Boni als plek van groei
“Deze schildering is het zichtbare resultaat van die zoektocht”, zo vertelt Munir. “Het Boni als plek waar jouw potentieel gezien en ontwikkeld wordt, en van waaruit je je eigen weg vindt de wijde wereld in. Het hoofd is een zaadje, dat staat voor het zien en ontwikkelen van de potentie van jonge mensen. Ikzelf heb de middelbare school niet kunnen afmaken, omdat mijn energie en talent een andere richting zochten, wat toen niet werd gezien. Daarom vond ik het werken met de leerlingen in dit project zeer waardevol.”

Midden in de buurt
Ook Hanneke Schreuder, rector van het Boni, is blij met de schildering. “Het is spannend, want je weet niet wat de uitkomst van zo’n kunstproject wordt. Maar we krijgen hele positieve reacties van leerlingen en omwonenden. Dat laatste vinden we ook fijn, want onze school staat midden in de buurt. We bedanken de leerlingen, Munir en Masterpiece voor hun inzet. De schildering is een sieraad voor de school!”

Over MasterPeace
Meestal scheiden muren mensen, daarom zet MasterPeace zich in om door muurkunst mensen met verschillende culturen en achtergronden juist te verbinden. In het kader van ‘Utrecht 900 jaar stad’ heeft MasterPeace een aantal schilderingen in de stad gerealiseerd met de Utrechtse kunstenaars Verfdokter en Munir de Vries, in samenwerking met jongeren. ‘Stad zonder muren’ was het overkoepelende thema. Munir tekende in 2022 voor de muurschildering Uitkomst op de Abstederdijk, ook een project in samenwerking met MasterPeace en Bonifatius College.

Een groep jonge Utrechters brengt onder de naam Thirty030 met frisse ideeën reuring in de stad. Zoals het verbeelden van buurtverhalen op elektriciteitskastjes. Dit project heet Van kastje naar Canvasje en heeft dit jaar als thema ‘delen’, geïnspireerd door St Maarten, de beschermheilige van de stad. De stadsambassadeurs – zoals ze zichzelf noemen – willen dit jaar 30 kastjes laten beschilderen door Utrechtse kunstenaars. Zeven kastjes staan in Oost, waaronder een in de Albert Neuhuysstraat. Daar heeft Laura van Daalen naar een idee van bewoner Esther-Clair een kastje getransformeerd tot een rustgevend Tao-landschap.

Club Geluk
Esther-Clair tipte Thirty030 over het lelijke grijze kastje voor haar woning. “Ik dacht: dat kan veel vrolijker! Ik woon in Het Nieuwe Woonhuis dat honderd jaar bestaat, een monumentaal gebouw vol verhalen. Mijn medebewoners zijn van alle leeftijden, rangen en standen. Ik geniet elke dag van de gemoedelijke sfeer in dit buurtje. Even verderop deel ik als vrijwilliger in ontmoetingscentrum De Wilg elke dinsdagochtend mijn ervaring met de Tao, een oude Chinese filosofie en bewegingsleer. Club Geluk noem ik het, een laagdrempelige plek waar buurtgenoten even kunnen landen in hun drukke bestaan. De Tao zegt: laat los wat niet nodig is, volg je eigen hart, go with the flow. De Wilg biedt veel activiteiten, maar dit is dus eigenlijk een niet-activiteit. Laura heeft de wijsheid van de Tao prachtig verbeeld op dit kastje. Ik hoop dat wie er oog voor heeft zijn pas vertraagt en even tot rust komt. De volgende serie Club Geluk in De Wilg start op dinsdag 20 augustus, je kunt elk moment instappen. Meer info op Club Geluk.”

Locaties van bovenstaande Canvasjes:
– Marislaan – Mattt Baaij;
– Orionstraat – Max Goldin;
– Rubenslaan – Mattt Baaij;
– Minkade – Gigi Grevenbroek;
– Pelikaanstraat – Cika;
– Neuhuysstraat – Laura van Daalen
– Nachtegaalstraat – Lizan Vermeulen;

Levenslustige woorden op een zijgevel in de Kerkstraat, een zijstraat van de Nachtegaalstraat. Het is een citaat uit de korte arabeske Carpe Diem van Louis Couperus (1863 – 1923), op vakkundige wijze op de muur gezet door de Utrechtse kunstenaar JanIsDeMan. Voor de bewoners Frits en Miranda is ‘Pluk de dag’ hun levensmotto, sterker nog: het bezegelde tien jaar geleden hun liefde.

Cupido met plakletters
“We kochten deze woning eind vorig jaar en wisten meteen: op de zijgevel komt ons lievelingsgedicht, als cadeau voor de straat en iedereen die langsloopt. Om even stil te staan en te genieten van elk moment”, vertelt Miranda. “Ik ben nogal een pluk-de-dag meisje en Frits werd daar heel vrolijk van toen we elkaar net leerden kennen. Om mij te verleiden heeft hij toen dit gedicht, een prachtige vertaling van Carpe Diem, met plakletters op zijn keukenmuur gezet. Een ode aan mij en onze verliefdheid, haha. En dat maakte indruk, de vonk sloeg over en sindsdien zijn we samen met onze zeven kinderen!”

Bellenblaasbellen
Frits legt uit waarom ze JanIsDeMan hebben gekozen: “We zijn enorme fan, het leek ons tof als hij de tekst zou schilderen. Maar zou het niet te saai voor hem zijn, een paar van die letters? Toch reageerde hij heel enthousiast, het werd een fijne samenwerking. Hij zag er ook een uitdaging in: het waren zijn eerste typemachineletters op een muur. Toen we gaandeweg op het idee kwamen van bellenblaasbellen, wisten we alle drie: dit wordt geweldig! Verderop in de straat zitten twee basisscholen en we willen graag dat ook langslopende kinderen vrolijk worden van ons kunstwerk. En de bellen zijn 3D: als jij beweegt, bewegen zij mee, fantastisch toch?”

Dweep en droom niet
met de schim van het Verleden,
en wees niet bang
voor het spook van de Toekomst,
maar sla de verliefde armen vast
om het levende, gloeiende heden

Oost groeit en bloeit, vooral op de Kwekerij. De ene na de andere kleurige woonflat wordt er uit de grond gestampt. De derde fase van het project is het bewoonbaar maken van het nooit gebruikte datacenter van KPN. Kunstenaar Jamie Nee – in Oost bekend van meerdere kleurrijke streetart projecten – maakte een grote muurschildering in een open buitenhoek van het gebouw.

Afrikaanse mythe
Het gebouw heet Baobab, vernoemd naar een oersterke boom met zeer dikke stam die je vooral in Madagaskar aantreft. Die kan zich volzuigen met water en zo droge zomers overleven. Locals schuilen er graag voor de snikhete zon. Hij wordt daarom ook wel de Boom des Levens (Tree of Life) genoemd. De boom heeft een opvallende vorm: het lijkt of zijn wortels naar boven groeien en de kruin in de grond steekt, alsof hij op z’n kop staat. Door de Goden op aarde gegooid, zo gaat een Afrikaanse mythe.

Bomennamen
Aline Doppenberg van projectontwikkelaar Jebber (onderdeel van SSH) is opdrachtgever voor de muurschildering: “We hebben elke woontoren op de Kwekerij de naam van een boom gegeven én een exemplaar erbij geplant. Baobab vonden we een passende naam voor dit kolossale gebouw waar straks 206 studenten (126 in studio’s en 80 in woongroepen) gaan samenleven. Helaas kan een Baobab in ons land niet groeien. Daarom hebben we als alternatief Jamie gevraagd een Boom des Levens te verbeelden. Hij is oud-student van onze ‘buurman’ HKU en bovendien speelt het duurzame en organische in zijn kunst een grote rol. De schildering is klaar, maar Baobab komt natuurlijk pas echt tot leven als binnenkort de eerste bewoners de sleutel krijgen.”

Schilderscollectief De Strakkehand heeft een nieuw kunstwerk gemaakt in Oost van zo’n 1.000 m2 groot. Het is een landschap op de buitengevel van een nieuwe warmwaterbuffer (boiler) van Eneco Stadsverwarmte achter de Merkesstraat, aan het eind van de Offerhausweg. Voor trouwe Park Bloeyendael wandelaars: als je de onderdoorgang via de Stolberglaan uitkomt direct links.

Uit zicht
In overleg met omwonenden is gekozen voor een ontwerp geïnspireerd op een oude aquarel van J.P. Wisselingh van een bruggetje over de Biltsche Grift, Rijnsweerd in de laat 19de eeuw. Met elke penseelstreek van de Strakke Hand verdween de reusachtige tank uit het zicht van bewoners en voorbijgangers. Een schildering om niet gezien te worden! De Strakke Hand heeft daarbij gewerkt op de wijze van de oude meesters: alleen primaire kleuren en mengen op het doek, in dit geval de gevel van de warmtebuffer.

Functie warmtebuffer
De warmtevraag in de ochtend is bijna twee keer zo groot als ‘s nachts, omdat klanten van Eneco dan de verwarming aanzetten en douchen. Om deze piekvraag op te vangen moet de verwarmingscentrale steeds op- en afschakelen, wat inefficient is. Een warmtebuffer vlakt de piekvraag af, waardoor Eneco zuiniger stookt.

Aan de Minkade in Abstede wonen kabouters! Manuela stichtte het dorpje zo’n drie jaar geleden om de groenstrook langs de Minstroom wat op te fleuren. Behalve tientallen kabouters wonen er tussen de bloemen inmiddels ook konijntjes, egels en andere lieve dieren. Ze krijgt veel reacties. “Vooral kinderen kijken hun ogen uit. Ze staren minutenlang naar al die vrolijke, kleurrijke figuren in het groen. Buurtbewoners die kabouters (of beelden van andere dieren) over hebben, mogen die er bijzetten. Ik geef ze dan een gezellig plekje in het dorpje.”