In het oude schoolgebouw aan de Monsieur van de Weteringstraat zit o.a. al meer dan 50 jaar kinderdagopvang De Villa. Een bijzonder concept, de crèche wordt 100% door ouders gerund. Streetartist en grafisch ontwerper Max Goldin uit Zuid-Afrika had een muur in de speeltuin achter het pand beschilderd, een geschenk van ouders van kinderen die in hun laatste schooljaar zitten. Er was ‘nog wat verf over’, daarmee heeft hij het schakelkastje op het voorplein ook even opgevrolijkt. De titel: ‘It Takes A Villa To Raise A Child’.

Eind jaren 70 gaf de gemeente opdracht voor een ‘beeldenroute in klassieke zin’, Het was een idee van de toenmalige voorzitter van de gemeentelijke Adviescommissie voor Beeldende Kunst Theo Scholten (1927-2005), tevens groot kunstkenner en o.a. oprichter van het Bergense Museum Beelden aan Zee. Hij wilde meer variatie aan beelden in de stad: meer vrouwelijke kunstenaars en meer abstracte kunstwerken.

Alleen vrouwelijke kunstenaars
De rijke* westkant van de Maliebaan werd aangewezen als locatie. Tussen 1982 en 1994 resulteerde dit in 17 voornamelijk bronzen beelden, allen gemaakt door vrouwelijke kunstenaars. Daarnaast gold een maximale hoogte zodat de beelden een eenheid zouden vormen vanuit het gezichtspunt van de wandelaar. Bekijk de lijst met alle beelden inclusief toelichting.

Het achtiende mannelijke beeld
De exclusieve uitnodiging aan vrouwelijke kunstenaars lokte een (mannelijke) tegenreactie uit. Twee studenten maakten een achtiende beeld met de titel ‘Schijnbare Ontsterfelijkheid’. Ze onthulden het bewust stenen beeld in mei 1994 illegaal in de groenstrook ter hoogte van hun studentenhuis op nr 91, tegenover de beeldenroute. Ergens tussen 2006-2009 is het weggehaald.

* De chique westzijde van de Maliebaan (even nummers) wordt ook wel de roomse kant genoemd, de ‘gewone’ oostelijke zijde de karnemelkse kant, mede vanwege de schuddende spoorweg achterlangs.

De oorspronkelijke raamschildering Schröder & Rietveld Architect is in ere hersteld! Achterkleindochter en kunstenaar Leone Schröder bracht de oude reclame met strakke hand aan op het raam van wat vroeger de werkkamer was van Truus Schröder en Gerrit Rietveld. De directe aanleiding voor dit eerbetoon was een oude foto uit 1925 die Natalie Dubois en Jessica van Geel ontdekten tijdens hun archiefonderzoek voor de (vuistdikke) biografie van het beroemde en inmiddels honderd jaar oude huis aan de Prins Hendriklaan.

Erkenning voor Truus
Natalie en Jessica leggen het belang uit van deze foto: “Het is 1925 en het huis is net klaar. De reclame in de linkerbovenhoek laat zien dat Truus en Gerrit sámen het architectenbureau vormden. Decennialang werd Truus beschouwd als slechts opdrachtgever en muze van Gerrit, maar de foto, gecombineerd met informatie uit oude correspondentie en blauwdrukken (met de handtekening van Truus), bevestigen dat haar creatieve ideeën en betrokkenheid bij zowel dit bijzondere huis als latere bouwprojecten van groot belang waren. Ze waren meer dan alleen liefdespartners! Door de oude raamschildering in ere te herstellen, geven we Truus de zakelijke erkenning die ze verdient.”

Zie ook: Het Rietveld Schröderhuis

Op de Instagrampagina @utrechtse-bankjes van alter ego Banksie vind je bijna 200 foto’s van (lege) bankjes, vooral in Wittevrouwen, maar steeds vaker ook in Oost. Zoals de recente foto van het ‘kinki’ bankje op de Nachtegaalstraat. Het maakt ons nieuwsgierig: waarom Banksie?

Geen bankje hetzelfde
“Het is niet m’n echte naam, maar een knipoog naar Banksy, de beroemde streetartist,” zegt Banksie glimlachend als we hem spreken in het koffietentje 30ML, vlakbij z’n recente ‘kinki’ instapost. “Fotograferen is mijn werk, maar tijdens corona begon ik als ontspanning bankjes te fotograferen met mijn telefoon. Van mijn werk weer even een hobby maken. Bankjes lijken alledaags, maar als je erop let, zie je hoe verschillend ze zijn wat betreft vorm, kleur, gebruik, staat van onderhoud en vooral wat er omheen ligt en groeit. Ze vertellen daardoor veel over de bewoner. Ik fotografeer bankjes daarom juist zónder mensen erop. Dat laat ruimte voor verbeelding.”

Plek waar geleefd wordt
“In mijn eigen buurtje Wittevrouwen zijn de woningen klein, vaak zonder tuin, daarom hebben veel bewoners een bankje buiten staan. Voor deze hobby hoef ik niet ver te lopen. Maar steeds vaker wandel ik door Oost en zie eenzelfde straatbeeld met veel bankjes. Ook hier dragen ze bij aan het buurtgevoel. Mensen rusten er uit, genieten van het zonnetje, eten, drinken, denken na, maken contact met buren en voorbijgangers. Kinderen en huisdieren gebruiken ze als speeltoestel. Bankjes zijn plekken waar geleefd wordt, en dát laat Banksie zien. Zo’n instagrampagina vol bankjes is gewoon mooi man!”

[i] Instagram @utrechtse-bankjes

De vrolijke hartjes van SillystreetheartS vind je op meerdere gevels en puien in Oost, de wijk waar de streetartist woont. Ze maakt ze van epoxy op hout, allemaal met een eigen verhaal dat ze deelt op haar Instagram @SillystreetheartS. Omdat ze liever anoniem blijft om overijverige wetshandhavers voor te blijven, weten weinig buurtgenoten wie ze is. Toch is ze in de serieuze streetart-wereld geen onbekende. Ze werkt vaak samen met grote namen, zoals bij het duurzaamheidsproject Bee Positive in Rijnsweerd.

Hartjes voor de leuk
“In Parijs raakte ik geïnspireerd door de vele 3D streetart. Prachtige werken! Mijn eerste streethearts maakte ik met epoxy in een ijsklontjesmal in de vorm van hartjes. Ik ben er al snel een uur of vier mee bezig, vooral om alle kleuren en glitters er goed in te krijgen. Want zo’n hartje moet natuurlijk wel shinen! De hartjes hebben vaak een boodschap, en soms zijn ze gewoon silly, voor de leuk dus.”

Tot aan Parijs
Er hangen nu ruim 100 hartjes, tot aan Parijs. Een deel is inmiddels ontvreemd, wat jammer is, want sommige hebben voor haar behalve artistieke ook een grote emotionele waarde. “Ik maakte ooit een hartje voor een overleden vriendin, echt jammer dat het weg is. En naast de liefde zit er ook veel arbeid en creativiteit in zo’n hartje. Wat ik probeer te delen met voorbijgangers is de vreugde dat als je goed om je heen kijkt, je soms iets opmerkelijks ziet. Je wordt er even vrolijk van, of het zet je aan het denken.”

Graffiti-artiest TMS81 (echte naam: Tomas Sabatello, uit Overvecht) heeft op de zijkant van het clubhuis van de Sportspeeltuin aan de Abstederdijk een sportieve muurschildering gemaakt. Het kleurrijke kunstwerk met de titel Just Play! is het resultaat van een graffiti-workshop in de sportspeeltuin. De namen van de deelnemende kinderen heeft hij er op speelse wijze in verwerkt.

Een nieuw hoogtepunt in het oeuvre van muurartiest Munir de Vries: in opdracht van MasterPeace maakte hij samen met leerlingen van het Bonifatius College een muurschildering op de hoge zijgevel van de school. De titel is Seeing Potential, een thema dat Munir aan het hart gaat, zo vertelde hij tijdens de officiële onthulling op 3 september.

Van idee naar kunst
In 2023 vierde het Bonifatius College haar 100-jarige bestaan met o.a. een feestelijke Boni-Doet-Goed-dag. Met de support van de organisatie MasterPeace heeft Munir in dat jubeljaar een serie lessen mogen geven aan 20 leerlingen van de school. Ze kregen de kans om te leren hoe je ideeën omzet in kunst, bijvoorbeeld een muurschildering. Hoe vind je een plek? Waar verzamel je verhalen? Hoe zet je die verhalen vervolgens om in beelden?

Boni als plek van groei
“Deze schildering is het zichtbare resultaat van die zoektocht”, zo vertelt Munir. “Het Boni als plek waar jouw potentieel gezien en ontwikkeld wordt, en van waaruit je je eigen weg vindt de wijde wereld in. Het hoofd is een zaadje, dat staat voor het zien en ontwikkelen van de potentie van jonge mensen. Ikzelf heb de middelbare school niet kunnen afmaken, omdat mijn energie en talent een andere richting zochten, wat toen niet werd gezien. Daarom vond ik het werken met de leerlingen in dit project zeer waardevol.”

Midden in de buurt
Ook Hanneke Schreuder, rector van het Boni, is blij met de schildering. “Het is spannend, want je weet niet wat de uitkomst van zo’n kunstproject wordt. Maar we krijgen hele positieve reacties van leerlingen en omwonenden. Dat laatste vinden we ook fijn, want onze school staat midden in de buurt. We bedanken de leerlingen, Munir en Masterpiece voor hun inzet. De schildering is een sieraad voor de school!”

Over MasterPeace
Meestal scheiden muren mensen, daarom zet MasterPeace zich in om door muurkunst mensen met verschillende culturen en achtergronden juist te verbinden. In het kader van ‘Utrecht 900 jaar stad’ heeft MasterPeace een aantal schilderingen in de stad gerealiseerd met de Utrechtse kunstenaars Verfdokter en Munir de Vries, in samenwerking met jongeren. ‘Stad zonder muren’ was het overkoepelende thema. Munir tekende in 2022 voor de muurschildering Uitkomst op de Abstederdijk, ook een project in samenwerking met MasterPeace en Bonifatius College.

Een groep jonge Utrechters brengt onder de naam Thirty030 met frisse ideeën reuring in de stad. Zoals het verbeelden van buurtverhalen op elektriciteitskastjes. Dit project heet Van kastje naar Canvasje en heeft dit jaar als thema ‘delen’, geïnspireerd door St Maarten, de beschermheilige van de stad. De stadsambassadeurs – zoals ze zichzelf noemen – willen dit jaar 30 kastjes laten beschilderen door Utrechtse kunstenaars. Zeven kastjes staan in Oost, waaronder een in de Albert Neuhuysstraat. Daar heeft Laura van Daalen naar een idee van bewoner Esther-Clair een kastje getransformeerd tot een rustgevend Tao-landschap.

Club Geluk
Esther-Clair tipte Thirty030 over het lelijke grijze kastje voor haar woning. “Ik dacht: dat kan veel vrolijker! Ik woon in Het Nieuwe Woonhuis dat honderd jaar bestaat, een monumentaal gebouw vol verhalen. Mijn medebewoners zijn van alle leeftijden, rangen en standen. Ik geniet elke dag van de gemoedelijke sfeer in dit buurtje. Even verderop deel ik als vrijwilliger in ontmoetingscentrum De Wilg elke dinsdagochtend mijn ervaring met de Tao, een oude Chinese filosofie en bewegingsleer. Club Geluk noem ik het, een laagdrempelige plek waar buurtgenoten even kunnen landen in hun drukke bestaan. De Tao zegt: laat los wat niet nodig is, volg je eigen hart, go with the flow. De Wilg biedt veel activiteiten, maar dit is dus eigenlijk een niet-activiteit. Laura heeft de wijsheid van de Tao prachtig verbeeld op dit kastje. Ik hoop dat wie er oog voor heeft zijn pas vertraagt en even tot rust komt. De volgende serie Club Geluk in De Wilg start op dinsdag 20 augustus, je kunt elk moment instappen. Meer info op Club Geluk.”

Locaties van bovenstaande Canvasjes:
– Marislaan – Mattt Baaij;
– Orionstraat – Max Goldin;
– Rubenslaan – Mattt Baaij;
– Minkade – Gigi Grevenbroek;
– Pelikaanstraat – Cika;
– Neuhuysstraat – Laura van Daalen
– Nachtegaalstraat – Lizan Vermeulen;