Rij je weleens via de Oosterstraat de wijk in- of uit? Dat ratelende klinkerstraatje achter het Spoorwegmuseum? Dan kijk je vast naar dat ene hoge raam van huisnummer 3, waar twee grote etalagepoppen actuele thema’s uitbeelden. Welkom bij de familie Willemars.

Etalagepop
Wim en Carla Willemars wonen al 26 jaar in het smalle, hoge huis. “We zagen dat raam aan de straatkant al bij aankoop als een etalage. Voor de lol hingen we er hoedjes op. Het werd pas serieus toen onze zoon Pablo voor zijn zesde verjaardag geen racebaan, maar een etalagepop vroeg. Hij zag in het raam een toneel om verhalen te vertellen. Sindsdien maken we tafereeltjes met thema’s als Sinterklaas, Kerst, Oud & Nieuw, Carnaval, Halloween en recentelijk corona.”

David Bowie
“Buurtgenoten stoppen bedankkaartjes in de bus, en voorbijgangers bellen aan. Blijkbaar doen we er veel mensen een plezier mee. Ook kinderen staan met hun neus tegen het venster. We kregen ooit een bedankkaartje van ene mevrouw Bakker. Dat inspireerde ons om het raam om te toveren in een bakkerij met échte taarten. Soms houden we het mysterieus, bijvoorbeeld naar aanleiding van een bijzondere film die we hebben gezien. Dan mogen buren het thema raden. Of we herdenken een overleden artiest, zoals vier jaar geleden David Bowie.”

Volle verkleedkist
“Een oude dame, die altijd genoot van onze voorstellingen, gaf ons een verzameling oude hoeden en pruiken. Andere rekwisieten vinden we onderweg, zoals het kroontje en de mondkapjes die onze Alexander en Maxima droegen rond Koningsdag. Door zulke giften en vondsten is onze verkleedkist zo ruim gevuld, dat we met de poppen op elke actualiteit kunnen inspelen.”

Open podium
“Nadat onze zoon Pablo het huis uitging om aan de modeacademie in Arnhem te studeren, hebben wij de traditie voortgezet, aangemoedigd door de buurt. En eerlijk gezegd, zo’n verkleedkist maakt het kind in je los. We vragen ook vrienden, logés en bezoekers om het raam in te richten, ook dan hebben we de grootste lol. We horen het daarom graag als een Oostkrantlezer een leuk thema heeft, we zijn een open podium voor heel Oost.”

Maker: Wim en Carla Willemars
Locatie: Oosterstraat 3

Op een zijgevel in de Zonstraat heeft Jos Peeters met vaste hand een gedicht geschilderd. ‘Ginds worden sterren betast’ luidt de openingszin die verwijst naar het nabijgelegen Sonnenborgh (museum & sterrenwacht). Het gevelgedicht is geïnspireerd door de lange (juridische) strijd tussen bewoners en gemeente in de roerige jaren ‘70 en ‘80. De hele Oosterbuurt dreigde gesloopt te worden. Uiteindelijk – precies 35 jaar geleden – won de buurt het pleit en werden de huizen opgeknapt. Het gedicht werd feestelijk onthuld door wethouder Kees Diepeveen (links op de foto) in het bijzijn van leden van het buurtcomité en dichter Peter Drehmanns (tweede van rechts).

Maker: Jos Peeters @2020
Locatie: Zonstraat 47

Ginds worden sterren betast
door ogen groot als pauken
Links trompettert de Minstroom
tussen wilgen als tuba’s zo krom

Ooit droegen hier platbodems groente naar de stad
torsten talloze bomen blozend fruit, gleden treinen
door de tijd. Nu slapen de spoorstaven
de ganse dag, hoeden tedere handen moes, klieven
slanke sportsloepen de waterspiegel

Oosterbuurt: tuindersgrond, hecht nest voor elk verenkleed
symfonie van koper en huurder, laat zich niet wegblazen
wil bloeien minnen stromen jubelen uit één keel.

Twee handen die de hoek van een gebouw omvatten aan de Abstederdijk. Planten verdekken het beeld, waardoor het nauwelijks opvalt. Er staat een jaargetal bij: 1988. Het is gemaakt door beeldhouwer Joop Wouters in opdracht van de gemeente. Boven de handen staat Basta: Basisprogramma voor de Stadsvernieuwing Abstede. De hoeksteen symboliseert de succesvolle samenwerking tussen buurt en gemeente in de jaren 80 om de buurt te renoveren en niet te slopen, zodat bewoners in hun geliefde buurtje konden blijven. Joop Wouters ‘sprak’ uit eigen ervaring: hij woonde en werkte zelf aan de Abstederdijk.

Overigens stond op deze plek eerder een 16de eeuwse boerderij van de familie Jongerius die in 1973 afbrandde. In 1986/1987 verrezen hier – in het kader van het Stadsvernieuwingsplan Abstede – twee woningblokken die het silhouet hebben van de oude boerderij.

Maker: Joop Wouters @1988
Locatie: Abstederdijk 131

Het gedicht op de gevel van de Kovelaarstraat 7 is een korte versie van het gedicht ‘Straat’ van stadsdichter én bewoner Hanneke van Eijken. Het gedicht verscheen in haar debuutbundel Papieren Veulens (2013). De bajes verwijst naar de oude gevangenis en het voormalige Pieter Baancentrum, de begraafplaatsen zijn Kovelswade en Soestbergen. Daarom wordt dit stukje Oost ook wel het Luie End genoemd: ‘Aan de ene kant lègge ze, aan de andere kant zitten ze’. De genoemde blekerij is het pand van stoomwasserij Aurora die in 2008 sloot en nu studenten huisvest.

Maker: (nog) onbekend @2018
Locatie: Kovelaarstraat 7

Ingesloten tussen de bajes en de stilte
van twee begraafplaatsen ligt een straat
zo klein dat hij in je hand past
je kunt je andere hand er voorzichtig overheen vouwen

je kunt hier verwachten
dat blekerijen lakens laten drogen op het veld
dat er ineens licht brandt
in de oude bakkerswoning
je in de tuin en hoefijzer vindt

Hanneke van Eijken

Op de zijwanden van het gangetje dat onder de huizen aan de Homeruslaan richting het oude badhuis loopt, zijn een aantal vrolijke dieren en de Nobelprijswinnaars Obama en Mandela geschilderd. Een opmerkelijke mix van beestenboel en vredestichters!

Veel graffiti
Marion Hueting die al 30 jaar boven het tunneltje woont, onthult het mysterie. “Die dubbele onderdoorgang was jarenlang een smerige en onveilige passage vol graffiti, zwervers en gespuis. ‘Klein Hoog Catherijne’ noemden we het. Een getto. Ik vroeg eigenaar Mitros: zet er ‘ns een leuk plaatje op. Na drie jaar zeuren kwam er een kunstenaar die een olifantje en paardje schilderde. Op één wand, voor de andere drie muren was geen geld.”

Hondje Cudy
Ze besloot het zelf af te maken. “Ik had nog nooit geschilderd, maar ik dacht: zulke beestjes verven kan ik ook. En dan maak ik er een monumentje van voor mijn pas overleden hondje Cudy. Dat speelde graag in het erachter gelegen Zonnehof. Ik heb een plaatje van een goed gelijkend hondje gedownload, bij de copyshop uitvergroot en thuis uitgeknipt tot sjabloon. Na vier dagen hard werken stond het hondje op de muur!”

Minder overlast
De creatieve uitspatting van Marion trok veel bekijks. “Buurtgenoten kwamen langs om me aan te moedigen, met hapjes en drank erbij. Gezellig! Een kunstschilder raakte via-via betrokken en heeft Obama en Mandela erbij getekend. Vrede in Oost! En heel bijzonder (of normaal): tot nu toe geen graffiti en overlast meer. Daarom is ook de wijkagent enthousiast.”

Dit verhaal stond in de Oostkrant december 2017
Locatie: Zonnehof

Muurschildering in de toegang tot de Poolsterhof is in 2016 gemaakt door kinderen uit Sterrenwijk. Wonen & Spelen is de titel.