In de Tweede Wereldoorlog jaagde de spijkerharde Sicherheitsdienst (SD) op verzetsmensen en politieke tegenstanders van nazi-Duitsland. De SD ging letterlijk over lijken, berucht was de kelder annex martelkamer onder haar kantoor op Maliebaan 74. Eén verzetsstrijder kregen ze al die jaren maar niet te pakken, ene Dr. Max, leider van het Utrechtse en landelijk verzet, o.a. organisator van de grote spoorwegstaking in 1944 en verspreider van verzetskrant Vrij Nederland. Pas tegen het einde van de oorlog viel het kwartje: Dr. Max bleek al die jaren pal naast de SD te wonen, op Maliebaan 72Bis. Ze heette Marie Anne Tellegen, tot groot ongeloof van de SD, want … kon een prominente, succesvolle verzetsleider ook een vrouw zijn??? Hun buurvrouw bovendien? De letters M en A verwezen naar haar voornaam, de X stond voor ‘onbekend’. Dr. Max, de grote onbekende, in ieder geval voor de bezetter.

Bloemenmonument
Vrijdag 22 november om 15:00 uur zullen in de Maliebaan tegenover het oude woonhuis van Marie Anne 2.700 ecologische bollen (Narcissus Yetfire, geel met oranje kroon) geplant worden als bloemenmonument, zoals eerder voor de Utrechtse verzetsstrijders Trui van Lier (in het Wilhelminapark) en Truus van Lier (bij de Singel).

Wie was Dr. Max?
Marie Anne Tellegen (1893 – 1976) woonde in een bovenwoning aan de Maliebaan. Ze was de rechterhand van burgemeester Van Pelkwijk. Toen die in 1942 door de bezetter gedwongen werd om af te treden, hield ook zij het voor gezien. Ze was een uitmuntend regelaar en netwerker en werd de onderburgemeester van Utrecht genoemd. Van die kwaliteiten profiteerde het verzet, zowel lokaal als landelijk. Zo zorgde ze voor papier en inkt voor de illegale drukkerij van Vrij Nederland aan de Maliebaan, en regelde ze ook de verspreiding van deze illegale verzetskrant, een zeer riskante job. In 1944 zette ze een landelijk, klandestien netwerk op om 30.000 stakende spoorarbeiders en hun gezinnen van geld, bonnen en voedsel te voorzien. Dat ze voor een verzetsstrijder op de gevaarlijkste plek denkbaar woonde, pal naast de beruchte Sicherheitsdienst, zag ze juist als voordeel: “Hoe dichter bij de vijand, hoe veiliger.” Na de oorlog werden haar inzet, grote moed en leiderschap beloond met de belangrijke post Directeur van het Kabinet der Koningin, eerst voor Wilhelmina, later voor Juliana.

Bekijk ook de documentaire over Dr. Max.