‘Te zijner tijd zal uw huis geamoveerd worden ten behoeve van de oostelijke invalsweg’, stond er in het briefje dat Joan Vermeulen in 1963 in haar bus kreeg. ‘Mocht u vragen hebben, dan is er binnenkort een informatieavond.’ Inmiddels bijna 90 jaar oud kan ze zich de tekst nog woord voor woord herinneren. Ze voegt er met heldere stem aan toe: “Geamoveerd is een net woord voor slopen.”

Plan van Feuchtinger
Met het briefje sorteerde de gemeente voor op een nieuwe vierbaans snelweg dwars door Oost. De Duitse verkeerskundige Feuchtinger had in 1958 – op verzoek van de gemeente – een nieuw, ingrijpend verkeersplan gepresenteerd. Een oostelijke invalsweg moest het nog te bouwen winkelparadijs Hoog Catharijne gaan ontsluiten. Het geplande tracé liep van waar nu De Hoogstraat zit, over de Rembrandtkade en Abstederdijk, dwars door Sterrenwijk richting het nieuw te bouwen verkeersplein bij het Ledig Erf. Honderden huizen in de Schildersbuurt, Oudwijk en Abstede zouden tegen de vlakte gaan. ‘Ruim baan voor de auto’, was het credo in die jaren.

Geen sloopkogel
Gelukkig woont Joan nog altijd in haar herenhuis in de Willem de Zwijgerstraat – nu beschermd stadsgezicht – waarvan de achtertuinen uitkijken op de Rembrandtkade. Niet in de laatste plaats door de vasthoudende inzet van de bewoners destijds. “Uiteindelijk kregen we met ons actiecomité bij de Raad van State gelijk. We hadden een alternatief uitgewerkt via de Rubenslaan zonder sloop van huizen. De Rubenslaan is uiteindelijk de belangrijkste invalsweg naar de binnenstad geworden.”

Roerige tijden
Hoewel het verkeersplan drastisch werd bijgesteld, hebben de ideeën van Feuchtinger hun sporen nagelaten in de stad. Een deel van de singel werd gedempt en jarenlang kocht de gemeente woningen op langs het tracé om die te laten verkrotten in afwachting van de aanleg van de oostelijke invalsweg. Pas na een lange en heftige strijd met de gemeente, zoals in de Oosterbuurt, wisten bewoners hun buurtjes te redden van sloop of verval. Inmiddels zijn vele huizen opgeknapt of vervangen door passende nieuwbouw, en is zelfs de singel weer rond.

Beluister de podcast met Joan Vermeulen over de protestacties in de jaren 60.