Annemarie Selinko (1914-1986) droeg in 1951 haar bestseller Désireé (meer dan 20 miljoen boeken wereldwijd verkocht) op aan haar in de oorlog vermoorde zus Liselotte. Ruim 70 jaar later volgt nóg een eerbetoon, in Oost! Op 9 juli worden voor het huis Prins Hendriklaan 91 drie struikelstenen gelegd ter herinnering aan het jonge, Joodse gezin Roeders: Liselotte, haar man Kurt en dochter Tonia. Zij woonden hier in de oorlog. In 1944 werd het gezin via Westerbork gedeporteerd en in Auschwitz vermoord.
Oude foto’s
Corrie Huiding en haar man Ad achterhaalden de aangrijpende geschiedenis van het gezin Roeders en namen het initiatief voor de struikelstenen: “Sinds 2015 wordt in Utrecht Open Joodse Huizen georganiseerd. Wij doen elk jaar mee, omdat we in Wijk C in het geboortehuis wonen van de Joodse huisarts Bram Querido. Hij overleefde ternauwernood de oorlog, maar verloor – op zijn jongste zus na – zijn hele familie. In 2017 besloot ik via sociale media aandacht te geven aan het verhaal van de dokter. Nel de Jong, die ik ken van het Bartholomeus Gasthuis waar zij werkt en ik vrijwilliger ben, had mijn bericht op Facebook gelezen. Ze vertelde dat haar moeder bij een Joods gezin op de Prins Hendriklaan had gewerkt en dat ze nog oude foto’s had.”
Knap speurwerk
“Mijn man Ad werd door de foto’s getroffen, vooral door die van het dochtertje, de kleine rode krullenbol Tonia. Door het adres te combineren met de summiere gegevens op het Joods Monument bij het Spoorwegmuseum, wist hij de geschiedenis te achterhalen. Liselotte en Kurt Roeders vluchtten eind jaren 30 vanwege de opkomende naziterreur vanuit Oostenrijk naar Nederland. Ze kregen een dochter, Tonia, en huurden in 1940 in Utrecht een huis op de Prins Hendriklaan. Later werd het hele gezin gedeporteerd en in 1944 in Auschwitz vermoord.
De zus van Liselotte, Annemarie, was getrouwd met de Deen Selinko en wist via Denemarken en later Zweden te ontkomen aan de nazi’s. Zij werd een gevierd schrijver en droeg haar laatste boek Desiré op aan haar vermoorde zus.”
Lees de toespraak terug die Corrie op 9 juli 2023 onder grote belangstelling hield bij het plaatsen van de drie struikelstenen. Meer informatie en overzicht van alle 30 struikelstenen in Oost: www.oostkrant.com/struikelstenen
Over Struikelstenen
Struikelstenen is afgeleid van het Duitse Stolpersteine (stolpern betekent struikelen) en is een initiatief van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. De vierkante betonnen keien, 10x10x10 cm, hebben een messing bovenplaat met daarin een tekst gegraveerd, doorgaans de naam, geboortedatum en plaats-datum van overlijden van het betreffende slachtoffer van het naziregime. De stenen worden – op aanvraag – geplaatst in de stoep bij het huis waar het slachtoffer destijds woonde. Verspreid over Europa vormen de inmiddels meer dan 90.000 stenen tezamen één groot monument. Inmiddels liggen er 30 in Oost op 15 adressen (stand per 9 juli 2023).
Over het Joods Monument
In de Tweede Wereldoorlog woonden er ongeveer 1.600 Joden in Utrecht. Meer dan 1.200 zijn vermoord of overleden in de concentratiekampen. Op het Joods Monument (onthuld op 29 oktober 2015) bij het plein van het Maliebaanstation (nu Spoorwegmuseum) staan hun namen. De meeste joden werden vanaf dit station op transport gezet naar Duitsland.